Czy zatrzymanie Irlandczyków stanie się początkiem gospodarczego rozwodu z Izraelem?
Nie codziennie irlandzcy obywatele trafiają do izraelskiego ośrodka zatrzymań za… próbę dostarczenia pomocy humanitarnej. A jednak tak się właśnie stało, gdy flotylla Global Sumud – około 40 łodzi, których celem było przerwanie blokady Gazy i dostarczenie pomocy Palestyńczykom, przechwycona została przez siły izraelskie. Wśród zatrzymanych było 16 Irlandczyków, w tym senator Sinn Féin Chris Andrews oraz europosłowie.
Według oficjalnych komunikatów cała grupa została przewieziona do ośrodka zatrzymań na południu Izraela. Minister spraw zagranicznych Simon Harris zapewnił, że ambasador Irlandii jest na miejscu i udziela obywatelom „wszelkiej możliwej i odpowiedniej pomocy konsularnej”. Izraelskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych potwierdziło, że zatrzymani są bezpieczni i zostaną deportowani po przejściu „procedur”.
Sprawa wydaje się jasna: grupa irlandzkich aktywistów chciała pomóc cywilom w Strefie Gazy, natomiast Izrael, powołując się na bezpieczeństwo i blokadę morską, interweniował – formalnie zgodnie z własną polityką. Politycznie – uderzył bezpośrednio w wizerunek Irlandii, kraju, który od lat uchodzi za jednego z najbardziej propalestyńskich graczy w Europie.
Irlandzki rząd reaguje obecnie drogami dyplomatycznymi, ale działa ostrożnie, z rozwagą oraz spokojem, i choć minister Harris deklaruje empatię dla „pokojowych wysiłków” Irlandczyków, unika jednocześnie bezpośredniego potępienia działań Państwa Izrael. Oficjalne stanowisko Dublina to balansowanie na linie, bo mówi, że:
- „Bezpieczeństwo naszych obywateli jest priorytetem”
- „Rozumiemy motywacje humanitarne”
- …ale nie dodaje ani słowa o łamaniu prawa międzynarodowego, napaści na cywilną flotyllę czy naruszeniu wolności obywateli UE.
Czy to ostrożność? Czy tchórzostwo?
Irlandia od lat deklaruje solidarność z Palestyną, choć głównie werbalnie, a tymczasem handel z Izraelem trwa. Według danych Departamentu Handlu wartość irlandzkiego eksportu do Izraela wynosi setki milionów euro, w tym przede wszystkim w sektorze farmaceutycznym i technologicznym.
Czy sobotnie wydarzenia mogą to zmienić? Oto kilka scenariuszy:
Scenariusz Konsekwencje Status quo – deportacja i zapomnienie Rząd Izraela odsyła Irlandczyków, Dublin wydaje grzeczne oświadczenie i wszystko wraca do normy. Dyplomatyczny protest – bez realnych działań Wezwanie ambasadora, mocne słowa w parlamencie, ale biznes dalej płynie. Otwarty konflikt dyplomatyczny Sankcje, zamrożenie współpracy handlowej, presja na poziomie UE – scenariusz możliwy tylko przy silnej presji społecznej.
Irlandia to kraj, który ma długą pamięć kolonialną, a narracja „małego narodu przeciwko potędze militarnej” rezonuje tu szczególnie mocno. Jeśli rząd spróbuje zamieść sprawę pod dywan, opinia publiczna, a zwłaszcza środowiska republikańskie i lewicowe mogą wymusić ostrzejszą reakcję i mówić, że teraz zatrzymano 16 aktywistów. A jutro? Jeśli Izrael uzna, że może bez konsekwencji zatrzymywać obywateli UE, to co stoi na przeszkodzie, by podobnie potraktować dziennikarzy, lekarzy, wolontariuszy?
Nadszedł już chyba czas, aby Irlandia zdecydowała, czy Izrael jest jej partnerem handlowym czy partnerem w prawach człowieka?
Sytuacja z flotyllą Global Sumud to test wiarygodności irlandzkiej polityki zagranicznej. Nie wystarczy mówić o wartościach. Trzeba zdecydować, kiedy wartości stają się ważniejsze niż kontrakty handlowe. Jeśli Irlandia dalej będzie potępiać blokadę Gazy ustami, a podpisywać umowy technologiczne rękoma, to jej moralna pozycja stanie się farsą. Ale jeśli zatrzymanie 16 obywateli stanie się punktem zwrotnym, może dojść do czegoś bezprecedensowego: początku politycznego i gospodarczego rozbratu z Izraelem.
Na razie wszystko zależy od jednego pytania: Czy rząd w Dublinie potraktuje to jako „incydent”, czy jako policzek wymierzony całemu narodowi? Bo od odpowiedzi zależy, czy Irlandczycy zachowają swoją dumę narodową.
Bogdan Feręc
Źr. Breaking News
Photo by Laurenz Notter on Unsplash
