Trauma pozostanie z dziećmi na całe życie

W maju tego roku liczba osób bezdomnych w Irlandii ponownie uderzyła w nowe, niepokojące maksimum i to pomimo wcześniejszych zapewnień o powolnym poprawianiu się sytuacji. Zgodnie z najnowszymi danymi Departamentu Mieszkalnictwa 15 747 dorosłych i dzieci potrzebowało natychmiastowego zakwaterowania awaryjnego, co oznacza wzrost z 15 580 w kwietniu 2025 roku. Wśród tych osób było też 4844 dzieci, czyli więcej niż przed miesiącem.

To nie są tylko cyfry. To ludzie. Rodziny. Dzieci śpiące na sofach, w noclegowniach albo nawet na ulicy –  w jednej z najbogatszych gospodarek Europy.

Dyrektor generalny Focus Ireland Pat Dennigan mówi bez ogródek: „Obecne podejście rządu do problemu bezdomności zawodzi”. A dodaje, że rząd musi podjąć działania „znacznie bardziej zdecydowane”, jeśli chce skutecznie rozwiązać ten kryzys. Jednocześnie przypomina, że kolejny Krajowy Plan Mieszkaniowy został opóźniony do września, a tymczasem setki rodzin trafiają w bezradną spiralę bezdomności już dziś.

Dennigan wezwał do pilnych zmian w systemie zasiłków mieszkaniowych oraz wprowadzenia „radykalnej zmiany polityki w celu zapewnienia różnego rodzaju mieszkań”. Bo jak dodał: „Rozwiązania są znane. Teraz potrzebujemy odwagi i determinacji, by je wdrożyć”.

Organizacja Dublin Simon Community również wyraziła obawy, że choć kryzys mieszkaniowy znajduje się na agendzie politycznej, jego najbardziej bolesna konsekwencja – bezdomność – pozostaje pominięta. Catherine Kenny – dyrektor generalna tej organizacji stwierdziła, że „istnieją wątpliwości, czy rząd jest naprawdę zainteresowany rozwiązaniem problemu niestabilności i bezpośrednich realiów życia bez domu”. Podkreśliła, że kluczem jest stabilność – zarówno dla osób dotkniętych bezdomnością, jak i dla całego rynku mieszkaniowego, ale bez odpowiednich zachęt i inwestycji w mieszkania społeczne, rynek nadal tkwi w martwym punkcie.

Ber Grogan z Simon Communities of Ireland oceniła, że rozwiązania proponowane przez tę organizację charytatywną „wielokrotnie” były ignorowane lub wdrożone zbyt wolno. „Nie widzieliśmy spadku liczby bezdomnych od pięciu miesięcy, a ostatni spowodowany był tymczasową sezonową ulgą. To nie jest postęp”. Zaapelowała też o natychmiastowe działania: „Za każdą liczbą stoi osoba – rodzina, dziecko, życie w kryzysie. Czas działać jest teraz”.

David Carroll z DePaul International określił sytuację jako „ogromnie frustrującą”. Choć bezdomność została ogłoszona „krajowym priorytetem wymagającym natychmiastowych i radykalnych działań”, to nie widać żadnych dowodów na realną reakcję ze strony rządu. „Nie ma szybkich rozwiązań. Teraz nadszedł czas na zmiany systemowe i radykalne działania” – powiedział.

Organizacja Homeless Services Ireland ostrzegała jednocześnie, że pełne skutki traumy, którą przeżywają dzieci wychowywane w warunkach bezdomności, ukażą się dopiero za kilkanaście lat. Erene Williamson – szefowa Salvation Army’s Homeless Services Ireland powiedziała, że potrzeby emocjonalne, fizyczne i rozwojowe dzieci muszą być najważniejsze. „Dzieci wychowywane w rodzinach bezdomnych najprawdopodobniej będą doświadczać traumy i wielu wyzwań związanych z dorastaniem bez bezpiecznego domu” – dodała. I to właśnie one stanowią jeden z najbardziej poruszających aspektów całej tragedii.

Sinn Féin i Socjaldemokraci ostro skrytykowali rząd, a według rzecznika Sinn Féin ds. mieszkalnictwa Eoina Ó’Broina, wzrost liczby bezdomnych dzieci to „bezpośredni skutek niepowodzenia rządu w zapewnieniu wystarczającej liczby mieszkań socjalnych”. Rory Hearne, rzecznik Socjaldemokratów, nazwał dane „haniebnym kamieniem milowym” i stwierdził, że są one „bezpośrednim rezultatem wyborów politycznych podjętych przez rząd”. Dodał, że takie zaniedbania są „niedopuszczalne i niewybaczalne”.

*

Każdy raport Departamentu Mieszkalnictwa przypomina coraz cięższy kamień wiszący na szyi Irlandii. Liczby rosną, głosy ekspertów i działaczy brzmią coraz ostrzej, a nadzieja na realne zmiany topnieje. Bezdomność to nie tylko brak czterech ścian. To brak godziwości, bezpieczeństwa, możliwości rozwoju, a często i szansy na normalne życie. A jeśli nie zaczniemy działać teraz, to kolejne pokolenia będą płacić cenę naszego dzisiejszego zaniedbania, choć czas na działanie już dawno minął.

Bogdan Feręc

Źr. RTE

Photo by Zac Durant on Unsplash