Wstrzymana nadzieja. Czy „zbyt wysokie koszty” usprawiedliwiają zatrzymanie budowy mieszkań socjalnych?

W obliczu narastającego kryzysu mieszkaniowego w Irlandii decyzja Departamentu Mieszkalnictwa o wstrzymaniu realizacji sześciu projektów budownictwa socjalnego, obejmujących łącznie 486 jednostek, wywołuje poważne pytania i uzasadnione obawy. Powodem ma być rzekomo zbyt wysoki koszt, ale czy to wystarczająco dobry argument, by odbierać ludziom nadzieję na godne i przystępne cenowo miejsce do życia?

Jednym z najbardziej jaskrawych przykładów tej decyzji jest wstrzymanie budowy osiedla socjalnego w Rathellen, Finisklin, w Sligo, w którym znaleźć się miało miejsce dla 63 domów. Projekt, wraz z pięcioma innymi lokalizacjami (trzema w Dublinie, oraz po jednej w Kildare i Wicklow), miał być oddany do użytku w ramach „Pakietu 3 PPP na rzecz budownictwa socjalnego”. Co ważne, wszystkie te działki posiadały już pełne pozwolenia na budowę, co sugeruje, że były gotowe do natychmiastowej realizacji.

W liście do władz lokalnych Departament Mieszkalnictwa, Samorządu Lokalnego i Dziedzictwa Kulturowego poinformował, że podjął decyzję o zaniechaniu dalszych działań „ze względu na ogólne koszty, które obecnie uważa się za zbyt wysokie”.

Reakcja lokalnych samorządowców jest jednoznaczna. Przewodniczący Rady Hrabstwa Sligo, radny Declan Bree wyraził „ogromne rozczarowanie”. Podkreślił, że na liście oczekujących na przydział mieszkań prowadzonej przez Radę Hrabstwa Sligo znajduje się ponad 1660 gospodarstw domowych, a obecny kryzys mieszkaniowy powoduje „ogromny niepokój i cierpienie”. W tym kontekście, wstrzymanie budowy 63 mieszkań w Sligo jest dla niego „poważnym krokiem wstecz”.

Radny Bree wskazuje na kluczowy problem: po otrzymaniu ofert spodziewano się szybkiego rozpoczęcia prac, a decyzja Departamentu budzi pytanie o ich skuteczność i priorytety.

Ministerstwo zapewnia zaś, że jednostki „zostaną teraz dostarczone w ramach alternatywnej strategii zamówień i dostaw” i nadal zamierza dostarczyć 486 mieszkań socjalnych. Rada Hrabstwa Sligo analizuje dostępne opcje. Jednak to opóźnienie i zmiana planów w obliczu deklarowanego kryzysu budzą poważne wątpliwości.

Jeśli koszty były problemem, zaskakuje brak odpowiedniej oceny na wcześniejszych etapach planowania i przetargów. Sugeruje to braki w procesie analizy i zarządzania projektem ze strony Departamentu. Takie działanie odbiera nadzieję tysiącom rodzin, które czekają na wsparcie państwa w znalezieniu dachu nad głową, pogłębiając ich frustrację i poczucie beznadziei.

Patrząc na to z szerszej perspektywy, inwestycje w budownictwo socjalne to nie tylko wydatki, ale także długoterminowe oszczędności dla państwa. Zmniejszają koszty związane z bezdomnością, poprawiają zdrowie i produktywność obywateli. Dlatego też ocena kosztów, która nie uwzględnia szerszych korzyści społecznych i ekonomicznych, wydaje się być krótkowzroczna. Jak podkreśla radny Bree, „biorąc pod uwagę niepowodzenie ministra i jego Departamentu w dostarczeniu tej umowy partnerstwa publiczno-prywatnego, teraz musimy zobaczyć ministra i rząd, aby zapewnili niezbędne finansowanie bezpośrednio Radzie Hrabstwa, abyśmy mogli dostarczyć program w szybki i skuteczny sposób”. To de facto przeniesienie odpowiedzialności na samorządy lokalne w obliczu ogólnokrajowego problemu. Co więcej, „alternatywna strategia zamówień i dostaw” – zaznacza radny – oznacza, że projekty, które miały być realizowane, zostaną opóźnione, a w kontekście narastającego kryzysu mieszkaniowego, każdy dzień zwłoki ma realne, negatywne konsekwencje dla tysięcy ludzi.

*

Wstrzymanie budowy mieszkań socjalnych pod pretekstem „zbyt wysokich kosztów”, choć ekonomicznie uzasadnione na poziomie pojedynczych projektów, wydaje się rażąco krótkowzroczne w obliczu szerokiego kryzysu mieszkaniowego. Odpowiada też na pytanie, czy powody są wystarczająco dobre, aby odbierać ludziom nadzieję? Dla tych, którzy czekają na dom, odpowiedź jest jasna: absolutnie nie. Społeczeństwo oczekuje od rządu i odpowiednich departamentów nie tylko analizy kosztów, ale przede wszystkim efektywnego działania i realizacji obietnic, aby zapewnić godne warunki życia dla wszystkich mieszkańców Irlandii.

Bogdan Feręc

Źr. RTE

Photo by Troy Mortier on Unsplash