Im więcej płacisz, tym oni więcej zarabiają. Kontrowersje wokół prowizji brokerów ubezpieczeniowych

Rosnące koszty ubezpieczeń samochodowych i domowych w Irlandii to nie tylko kwestia inflacji, ryzyk pogodowych czy rosnących kosztów napraw. W centrum coraz głośniejszego sporu znalazł się inny, mniej widoczny czynnik – sposób wynagradzania brokerów ubezpieczeniowych. Według Sojuszu na rzecz Reformy Ubezpieczeń obecna struktura prowizji wypaczona jest „z natury” i niesprawiedliwa wobec konsumentów.

Co jest problemem? Brokerzy, zamiast walczyć o jak najniższą składkę dla klienta, zarabiają więcej wtedy, gdy polisa… jest droższa.

Jak twierdzi Sojusz, wielu brokerów pobiera prowizję jako procent od wartości polisy. Oznacza to, że im wyższą składkę płaci klient, tym więcej zarabia jego pośrednik. „To mechanizm, który stwarza oczywisty konflikt interesów – broker nie ma bodźca, by maksymalnie zbić cenę polisy, ponieważ jego zarobek wtedy spada” – podkreślono w piśmie skierowanym do Ministerstwa Finansów w ramach konsultacji nad nowym Planem Działań na rzecz Reformy Ubezpieczeń.

W oświadczeniu czytamy: „Wielu brokerów pobiera teraz opłatę w oparciu o procent od kosztu polisy. Jest to z natury niesprawiedliwe wobec konsumentów, ponieważ im „gorszą” składkę dla nich uzyskają, tym więcej pieniędzy zarobią”. Zdaniem Sojuszu, taki model wynagradzania byłby nie do zaakceptowania w innych zawodach doradczych, np. w medycynie, prawie czy doradztwie podatkowym, gdzie obowiązują zupełnie inne standardy etyczne i zasady rozliczeń.

Z danych Banku Centralnego Irlandii wynika, że średnia składka ubezpieczenia samochodowego w 2023 roku wyniosła 616 euro. Prowizje wypłacane brokerom za sprzedaż polis komunikacyjnych stanowiły aż 14% tej kwoty, czyli przeciętnie 86 euro od jednej polisy. W praktyce oznacza to, że prowizja stanowi coraz większy procent kosztu, jaki ponosi konsument, co z czasem przekłada się na wzrost cen całego rynku. To wszystko w sytuacji, gdy ceny ubezpieczeń – zarówno domowych, jak i samochodowych – już od miesięcy rosną, budząc zrozumiałe niezadowolenie społeczne.

Organizacja Brokers Ireland reprezentująca sektor pośrednictwa ubezpieczeniowego zdecydowanie zaprzecza zarzutom i w swoim oświadczeniu twierdzi, że sugestie Sojuszu pozbawione są twardych dowodów i oparte na błędnym rozumieniu mechanizmów rynku. „Model oparty na prowizji jest powszechnie akceptowaną formą wynagradzania brokerów i jest zgodny z interesami konsumentów. Brokerzy są motywowani do zapewniania odpowiedniego pokrycia, dobrego stosunku jakości do ceny i ciągłej obsługi – wszystko to przyczynia się do utrzymania klientów i zaufania” – głosi komunikat.

Brokers Ireland podkreśla również, że Kodeks Ochrony Konsumentów nakazuje pełne ujawnianie opłat i prowizji przy zawieraniu umowy, a konsumenci mają pełną wiedzę o tym, ile zarabia ich pośrednik.

W tym miejscu pojawia się jednak pytanie: czy przeciętny konsument, zalewany technicznym żargonem i zestawami ofert, faktycznie rozumie strukturę prowizji i ma realny wybór? Czy w świecie, w którym porównywarki online i reklamy obiecują „najlepsze ceny”, ktoś uważnie analizuje, kto i jak na jego składce zarabia?

Według Sojuszu na rzecz Reformy Ubezpieczeń potrzebne jest niezależne dochodzenie i analiza rynku – z uwzględnieniem nie tylko danych makroekonomicznych, ale też doświadczeń i opinii samych klientów. Niezależnie od odpowiedzi lobby brokerskiego, sam fakt, że prowizje są procentowo powiązane z kosztem polisy, budzi zasadnicze pytania etyczne i systemowe.

System oparty na prowizjach może działać, ale tylko wtedy, gdy broker jest rzeczywistym doradcą klienta, a nie cichym współpracownikiem ubezpieczyciela. Obecny model – choć formalnie legalny – może prowadzić do zjawiska znanego jako „ciche podbijanie składki”, delikatne podnoszenie wartości polisy bez jednoznacznego uzasadnienia, co przekłada się na większy zysk brokera.

Bogdan Feręc

Źr. Independent

Photo by Jakub Żerdzicki on Unsplash