Podniebne kłamstwa i półprawdy przy kasie: Ryanair i Lidl złapani na reklamowej ściemie

„Ceny wzrosną!” – grzmiał czerwony baner reklamowy na stronie Ryanaira, zachęcając do skorzystania z „wielkiej letniej wyprzedaży”. Problem w tym, że nie wzrosły, a przynajmniej nie dla wszystkich.

Reklama irlandzkiego przewoźnika została oficjalnie uznana za wprowadzającą w błąd przez Advertising Standards Authority for Ireland (ASAI), niezależny organ regulujący treści reklamowe. To tylko jedna z dziewięciu skarg uznanych za zasadne w ostatnim raporcie tej instytucji. Konsumenci, którzy zarezerwowali bilety w „superpromocji”, zorientowali się, że ten sam lot był… tańszy miesiąc później. Skarga została złożona, a linie lotnicze – jak przystało na doświadczonego gracza rynkowego – broniły się dynamicznym modelem cenowym, dostępnością miejsc i regulaminem drobnym drukiem.

Problem w tym, że – jak zauważyła Rada – reklama nie precyzowała, kiedy nastąpi wzrost cen, ani że w ogóle może nie nastąpić. Tymczasem przeciętny konsument miał pełne prawo przypuszczać, że po wyprzedaży będzie… drożej. A nie taniej.

Ryanair nie był osamotniony w tej reklamowej kompromitacji. W towarzystwie naruszających zasady znalazł się też Lidl, który – być może w reklamowej euforii – ogłosił się „najlepszym supermarketem w Irlandii pod względem stosunku jakości do ceny”. Jaki w tym problem? Brak dowodów. Konkurencyjny Aldi, który najwyraźniej ma dość marketingowych mitów, złożył oficjalną skargę. Rada orzekła: bez porównania cen wszystkich konkurentów takie stwierdzenie jest po prostu nieuprawnione.

Lidl tłumaczył, że opiera się na danych Ireland RepTrak 2024, a kampania została już skorygowana i uzupełniona o źródło. Ale jak zaznaczyła Rada, żadne PR-owe statystyki nie zastąpią solidnego i jawnego porównania cen.

Z dziewięciu reklam, które złamały kodeks, aż siedem dotyczyło kampanii prowadzonych w telewizji, radiu, internecie i mediach społecznościowych, czyli tam, gdzie docierają do największej ilości konsumentów. W dwóch przypadkach – jak w historii Lidla i Aldi – skargi pochodziły nie od klientów, lecz z wewnątrz branży. To o tyle istotne, że pokazuje narastające napięcie między korporacjami gotowymi posuwać się do granic prawdy, a tymi, które już mają tego dość.

*

W dobie inflacji, niepewności ekonomicznej i drożyzny, uczciwość w reklamie przestaje być tylko kwestią etyki – staje się sprawą społeczną. Każdy komunikat, który celowo lub nieświadomie wprowadza konsumenta w błąd, to nie tylko złamanie kodeksu – to uderzenie w zaufanie, które i tak jest dziś w deficycie. Jeśli wielka linia lotnicza może twierdzić, że ceny wzrosną, choć spadają, a sieć supermarketów może ogłaszać się najlepszą bez realnego porównania – to co powstrzyma inne firmy przed przesuwaniem granic prawdy? W obliczu takich przypadków nie wystarczy „zmiana treści reklamy po fakcie”. Potrzebne są realne sankcje, przejrzystość i jawność danych, a przede wszystkim – świadomość konsumencka, by nikt nie dał się już nabrać na czerwony baner i obietnicę „ostatniej szansy”.

Bogdan Feręc

Źr. Independent

Photo by Pawel Czerwinski on Unsplash