Irlandia tonie w podatkowych pieniądzach… ale politycy nadal narzekają

Choć wielu obywateli zmaga się z kryzysem mieszkaniowym, drożyzną i problemami w służbie zdrowia, kasa irlandzkiego państwa pęka w szwach. Dane opublikowane przez Departament Finansów wskazują na wyraźny wzrost wpływów podatkowych w pierwszych siedmiu miesiącach 2025 roku. Łączne dochody podatkowe wyniosły aż 58 miliardów euro, co stanowi wzrost o 5,6 miliarda euro, czyli 11 proc. w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego.

Nawet po odjęciu jednorazowego wpływu z podatku od Apple, będącego efektem długoletniego sporu z Komisją Europejską, przychody podatkowe wyniosły 56,2 miliarda euro – to wciąż o 7,5 proc. więcej niż w 2024 roku.

Największy udział we wzroście miały wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Wzrosły one o 1,8 miliarda euro, czyli 14,1 proc., wyłączając wpływ podatku od Apple. Tylko w lipcu – który zwykle nie przynosi spektakularnych wpływów – CIT przyniósł 1,2 miliarda euro, co oznacza wzrost o 900 milionów euro względem lipca 2024. Tak wysokie dochody, choć pożądane, niosą ze sobą ryzyko „złudzenia stabilności”. Minister finansów Paschal Donohoe ostrzegł, że „nie możemy zakładać, że te nadwyżki będą się utrzymywać w nieskończoność”, wskazując na niepewność globalnych warunków handlowych i podatkowych.

Oprócz CIT rosną także inne główne źródła dochodów państwa:

• Wpływy z VAT wzrosły o 700 mln euro, czyli 4,8 proc.,
• Wpływy z podatku dochodowego (PIT) – o 800 mln euro, czyli 3,9 proc.

Z drugiej strony mamy rekordowe wydatki. Minister wydatków publicznych Jack Chambers poinformował, że wydatki brutto sięgnęły 60,5 miliarda euro, co stanowi wzrost o 8,6 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym. Same inwestycje infrastrukturalne pochłonęły już 7,3 miliarda euro, co oznacza 21-procentowy wzrost względem 2024 roku.

Środki te trafiają m.in. do sektorów:

• służby zdrowia, edukacji, mieszkalnictwa,
• oraz na realizację Narodowego Planu Rozwoju, którego pięcioletni budżet ma zapewnić „pewność finansową” dla projektów o znaczeniu strategicznym.

Rząd planuje także zainwestować 16 miliardów euro z nadwyżki CIT do Funduszu Przyszłości Irlandii oraz Funduszu Infrastruktury, Klimatu i Przyrody, aby zabezpieczyć się na wypadek przyszłych kryzysów.

*

Mimo imponujących przychodów – rosnących o miliardy z roku na rok – narracja rządu wciąż opiera się na ostrożności i umiarkowaniu. Z jednej strony to zrozumiałe: niestabilność globalnego systemu podatkowego, uzależnienie od zagranicznych korporacji (zwłaszcza z USA) oraz ryzyko przeniesienia działalności przez firmy sprawiają, że opieranie budżetu na CIT to gra w ruletkę.

Z drugiej strony – trudno oprzeć się wrażeniu, że politycy irlandzcy opanowali do perfekcji sztukę mówienia o „braku środków” w kraju, który właśnie zainkasował dziesiątki miliardów euro z podatków. Paradoks ten staje się tym bardziej widoczny, gdy spojrzy się na dramatyczne doniesienia o niewydolnym systemie ochrony zdrowia, braku miejsc w szkołach i kryzysie mieszkaniowym. Skoro państwo jest coraz bogatsze, to dlaczego obywatele mają wrażenie, że biednieją?

To pytanie, które zasługuje na odpowiedź – niekoniecznie z resortu finansów, ale być może z poziomu społecznego zaufania. Bo w kraju, który generuje miliardy z podatków – a mimo to nie potrafi rozwiązać problemów podstawowych – coś się ewidentnie nie zgadza. Szczególnie kiedy pieniądze nie trafiają do obciążonych kosztami życia mieszkańców wyspy, a odkładane są na konta oszczędnościowe – praktycznie w całości. Pokazuje to projekt przyszłorocznego budżetu, a ten właściwie nie przewiduje ulg podatkowych dla mieszkańców Irlandii.

Bogdan Feręc

Źr. Breaking News

Photo by Willfried Wende on Unsplash