Cicha inflacja na półkach: Czy tzw. zielona energia napędza wzrost cen żywności, a nie zmiany klimatyczne?

Inflacja cen żywności w Irlandii osiągnęła niepokojące 5%, znacznie przewyższając ogólną inflację w gospodarce wynoszącą 1,4%. Dane pracowni Kantar opublikowane w ubiegłym miesiącu malują obraz rosnących kosztów, które mocno uderzają w domowe budżety. Ekspertka ds. konsumentów, Sinead Ryan, wskazała na programie stacji News Talk, że ceny w sektorze spożywczym odnotowały znaczny wzrost po okresie pandemii COVID i kryzysu kosztów utrzymania. Jak zauważyła Ryan, stawka 5% to „szokujący wzrost”, oznaczający dodatkowe 400 euro rocznie na rodzinne zakupy spożywcze.

Pani Ryan argumentowała, że jednym z czynników napędzających ten wzrost są zmiany klimatyczne, które utrudniają uprawę wielu produktów importowanych do Irlandii. Wymieniła kawę i oliwę z oliwek jako przykłady produktów, których uprawy w Hiszpanii, Włoszech i Grecji zostały poważnie dotknięte ekstremalnymi temperaturami. Zaznaczyła, że są to uprawy wymagające słonecznych, ale nie zbyt wysokich temperatur, a obecne warunki w Europie wymykają się spod kontroli.

Zielona energia: Ukryty winowajca inflacji cen żywności?

Jednak, choć zmiany klimatyczne niewątpliwie stanowią wyzwanie, teza, że są one głównym lub jedynym motorem wzrostu cen żywności, budzi coraz większe wątpliwości wśród wielu naukowców. Coraz częściej wskazuje się, że droga tzw. zielona energia odgrywa znaczącą, a być może kluczową rolę w podnoszeniu kosztów produkcji żywności.

Badania prowadzone przez wielu naukowców z całego świata konsekwentnie udowadniają, że to właśnie wysokie ceny energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, obarczonej często kosztami subsydiów i niestabilnością dostaw, przekładają się na wzrost cen na każdym etapie łańcucha dostaw żywności. Rolnicy ponoszą wyższe koszty nawozów, których produkcja jest energochłonna, paliwa do maszyn, a także ogrzewanie szklarni. Przetwarzanie żywności, transport, magazynowanie i wreszcie działanie supermarketów – wszystkie te etapy są obciążone rosnącymi kosztami energii.

Sinead Ryan sama zwróciła uwagę na wpływ kosztów transportu, ogrzewania i oświetlenia supermarketów na ceny. Należy jednak zadać pytanie, ile z tych kosztów wynika z drogiej „zielonej energii”, która, choć ma szczytne ekologiczne cele, często jest droższa w produkcji i dystrybucji niż tradycyjne źródła.

Europejski Bank Centralny prognozuje, że inflacja w strefie euro wyniesie w tym roku 2,3%, a w 2026 r. spadnie do 1,9%. Jednak w kontekście rosnących cen żywności, warto dogłębniej zbadać, czy polityka energetyczna nie jest niezamierzonym albo zamierzonym, bo i tego nie mogę wykluczyć, ale znaczącym czynnikiem napędzającym ten trend. Czy dążenie do transformacji energetycznej, nie odbywa się kosztem portfeli konsumentów, szczególnie w sektorze tak podstawowym jak żywność? Ta kwestia zasługuje na dalszą analizę i otwartą, szczegółową debatę.

Bogdan Feręc

Źr. News Talk

Photo by Jacopo Maiarelli on Unsplash