Samotność w tłumie – jak Irlandia radzi sobie z narastającym poczuciem izolacji?

Według najnowszego raportu organizacji Samaritans Ireland, irlandzkie społeczeństwo coraz częściej zmaga się z samotnością i poczuciem wyobcowania. Dane opublikowane w Samaritans Ireland Impact Report 2024 budzą niepokój: wolontariusze organizacji odebrali w ubiegłym roku aż 470 000 połączeń, co daje średnio 1 200 rozmów dziennie – a więc prawie 50 telefonów na godzinę.

Najbardziej przejmujący jest fakt, że ponad połowa dzwoniących uznała infolinię za jedyne dostępne dla nich źródło wsparcia. Problemy poruszane przez rozmówców są niezwykle poważne i – jak podkreślają eksperci – dotyczą wszystkich warstw społecznych. W centrum znajdują się przede wszystkim zaburzenia zdrowia psychicznego, poczucie osamotnienia i izolacji oraz napięcia w relacjach rodzinnych.

To nie są suche statystyki. Za każdą rozmową stoją ludzie, którzy – mimo dostępności technologii, szybkiej komunikacji i pozornej bliskości innych – czują się pozostawieni sami sobie. Wolontariusze poświęcili łącznie ponad 100 000 godzin, by wysłuchać tych, którzy nie mieli nikogo innego. Średnia długość rozmowy wynosiła aż 28 minut, co pokazuje skalę potrzeby zwyczajnej rozmowy. Warto zwrócić uwagę, że 6 800 połączeń zostało przekierowanych z innych infolinii, które były w danym momencie nieczynne. Oznacza to, że Samaritans przejmują również ciężar niewydolności innych usług wspierających obywateli.

„Samotność dotyka wszystkich – nie tylko tych, którzy mieszkają w odległej miejscowości, ale także tych, którzy żyją w samym sercu miasta” – zauważyła dyrektor wykonawcza Sarah O’Toole w rozmowie z RTÉ. Jej słowa dobitnie pokazują, że samotność nie jest kwestią geografii, ale braku realnych, emocjonalnych więzi – nawet wtedy, gdy wokół nas są ludzie.

Dlaczego więc w społeczeństwie, które chętnie mówi o inkluzywności, empatii i wspólnocie, tak wiele osób czuje się pozostawionych samym sobie? Po części wynika to ze sposobu, w jaki funkcjonujemy. Współczesne tempo życia sprzyja powierzchownym kontaktom – łatwiej napisać krótką wiadomość, niż poświęcić czas na uważną rozmowę. Z perspektywy socjologicznej mamy do czynienia z paradoksem: kanałów komunikacji jest więcej niż kiedykolwiek, a jednocześnie rośnie liczba osób pozbawionych realnego wsparcia.

Minister stanu ds. zdrowia psychicznego Mary Butler zwróciła uwagę, że w ciągu ostatnich dwóch dekad odnotowano znaczący spadek samobójstw i samookaleczeń. Jej zdaniem, ogromna w tym zasługa organizacji wolontariackich, które wypełniają lukę w systemie opieki społeczno-psychologicznej. Rządowe dane potwierdzają, że działalność Samaritans stanowi faktyczne „koło ratunkowe” dla wielu osób zmagających się z presją codzienności.

To nie jest jedynie alarmujący sygnał dla władz. To również wezwanie dla całego społeczeństwa, by ponownie odkryło wartość empatii. Można inwestować w programy wsparcia psychologicznego – i jest to niezbędne – ale równie ważne jest budowanie zwykłych, codziennych relacji. Krótka rozmowa, uważne wysłuchanie drugiej osoby, proste pytanie „jak się czujesz?” mogą mieć większe znaczenie, niż zakładamy.

W świecie, który coraz częściej przypomina wielki, hałaśliwy tłum – uważność na drugiego człowieka staje się więc jednym z najcenniejszych gestów.

Bogdan Feręc

Źr. RTE

Photo by K. Mitch Hodge on Unsplash