Pustostanów w Irlandii mniej, ale wciąż za dużo

Nowe dane Central Statistics Office (CSO) pokazują, że liczba pustych mieszkań w Irlandii nieco spadła, lecz wcale nie oznacza to, że problem zniknął. W ostatnich trzech miesiącach 2023 roku odnotowano 72 254 pustostany, czyli o 4203 mniej niż pod koniec 2022 r., ale to wciąż 3,3% wszystkich lokali w kraju.

Statystycy CSO wyliczają pustostany na podstawie niskiego zużycia energii elektrycznej – około 2 kWh dziennie, co wystarczyłoby zaledwie na zasilenie lodówki. To dość precyzyjny wskaźnik, bo w praktyce pokazuje, gdzie nikt naprawdę nie mieszka przez wiele miesięcy.

Choć odnotowano spadek, problem wciąż pozostaje znaczący i ponad połowa pustych lokali znajduje się na terenach wiejskich, co oznacza 36 814 domów oraz mieszkań. Daje to wskaźnik pustostanów na poziomie 5,7%, podczas gdy w miastach wynosi on 2,3%. Najwięcej pustych lokali znajdziemy w hrabstwach Cork (6599), Donegal (5570) i Dublin (5355). Na drugim biegunie są Laois (1020), Carlow (710) i Galway City (619). Warto zauważyć, że władze lokalne z najwyższym wskaźnikiem pustostanów to Leitrim, Roscommon i Mayo, a z najniższym – South Dublin, Fingal i Kildare. Różnice te dobrze pokazują, że kryzys mieszkaniowy ma w Irlandii wiele twarzy: tam, gdzie zapotrzebowanie na mieszkania jest ogromne, pustostanów jest relatywnie mało, a tam, gdzie rynek jest słabszy – domy stoją i niszczeją.

Rząd próbuje od lat przeciwdziałać temu zjawisku. Trzy lata temu wprowadzono podatek od pustostanów, którego stawka rośnie i w 2024 r. osiągnie siedmiokrotność podstawowej stawki podatku od nieruchomości. Istnieje też system dotacji – 50 tys. euro na remont budynku pustego co najmniej dwa lata lub 70 tys. euro w przypadku lokalu w złym stanie technicznym. Pieniądze mają pokrywać koszty przekształcenia nieruchomości w dom nadający się do zamieszkania.

Mimo to pustostanów wciąż jest sporo. W samym tylko okręgu wyborczym Glenties w Donegal w 2023 roku zarejestrowano aż 1636 pustych domów. Dla porównania, w Leixlip w Kildare – najmniej w całym kraju.

Dane CSO przypominają, że pustostany to nie tylko statystyka, ale realny obraz zmagań Irlandii z kryzysem mieszkaniowym. Choć liczba pustych domów spadła, wciąż mówimy o dziesiątkach tysięcy nieruchomości, które mogłyby zostać zasiedlone, a pamiętajmy też, że brakuje mieszkań dla młodych rodzin i osób prowadzących jednoosobowe gospodarstwa, natomiast ceny najmu wciąż rosną.

Innymi słowy – jest trochę lepiej, ale daleko od dobrze.

Bogdan Feręc

Źr. Independent

Photo by Barthelemy de Mazenod on Unsplash