ONZ mówi: Ludobójstwo! Irlandzki prezydent wzywa do wykluczenia Izraela z ONZ

Raport Komisji Śledczej ONZ wstrząsnął światową opinią publiczną, ponieważ niezależny organ dochodzeniowy ustalił, że Izrael dopuścił się w Strefie Gazy czterech z pięciu aktów ludobójstwa zdefiniowanych w Konwencji ONZ z 1948 roku. Wśród nich znalazły się zabójstwa, spowodowanie poważnego uszczerbku na zdrowiu fizycznym i psychicznym, celowe tworzenie warunków życia mających prowadzić do wyniszczenia Palestyńczyków oraz stosowanie środków wstrzymujących narodziny.

„W Strefie Gazy dochodzi do ludobójstwa” – powiedziała przewodnicząca komisji i była sędzia Międzynarodowego Trybunału Karnego Navi Pillay, porównując skalę zbrodni do rzezi w Rwandzie w 1994 roku.

Raport, liczący 72 strony, jest jak dotąd najmocniejszym oskarżeniem pod adresem Izraela. Dokument nie został przyjęty przez całe Zgromadzenie Ogólne ONZ, jednak jego znaczenie – zdaniem komentatorów jest przełomowe.

Według Ministerstwa Zdrowia Strefy Gazy w wyniku działań izraelskiej armii zginęło ponad 64 tysiące osób. 90 procent budynków mieszkalnych zostało zniszczonych, a placówki edukacyjne i zdrowotne legły w gruzach. Kliniki leczenia niepłodności, które miały dawać nadzieję na przyszłe życie, również zostały celowo zburzone. Komisja badająca sprawę wskazuje jednocześnie, że wojna w Gazie jest prowadzona nie tylko przeciwko Hamasowi, ale przeciwko samemu biologicznemu istnieniu Palestyńczyków. „Atakujecie porody” – brzmiała jedna z konkluzji, która trafiła do raportu.

Na tle tego dokumentu głos prezydenta Irlandii Michaela D. Higginsa zabrzmiał jak wezwanie do przebudzenia. „Raport komisji jest bardzo, bardzo ważnym dokumentem” – podkreślił, dodając, że nie można dłużej udawać, iż świat nie widzi faktów. Higgins zaapelował, by państwa dopuszczające się ludobójstwa oraz dostarczające broń do takich działań były wykluczane z Organizacji Narodów Zjednoczonych. „Nie powinniśmy dłużej wahać się, czy zakończyć handel z ludźmi, którzy krzywdzą naszych bliźnich” – mówił, przywołując własne doświadczenia dyplomatyczne z prezydentem Izraela Isaakiem Herzogiem. Irlandzki przywódca, od lat znany z bezkompromisowych wystąpień na rzecz praw człowieka stwierdził, że zarówno ONZ, jak i całe prawo międzynarodowe są dziś zagrożone.

Równie mocne słowa padły z ust Micheála Martina, irlandzkiego premiera. Wskazał on, że działania Izraela to w istocie „wojna przeciwko narodzinom Palestyńczyków”. Jego zdaniem raport komisji jest „definitywny i znaczący”, a Europa, Stany Zjednoczone i cały świat muszą zwiększyć presję na Izrael, by powstrzymać masakrę. „Zniszczeniu uległo 90 proc. budynków mieszkalnych. To wojna przeciwko zwykłym cywilom i rodzinom” – zaznaczył Martin, przypominając, że autorzy raportu mieli doświadczenie w badaniu ludobójstwa w Rwandzie.

Komisja ONZ opracowała raport na podstawie wywiadów z ocalałymi, lekarzami, świadkami wydarzeń, ale także na podstawie analizy satelitarnych zdjęć ruin, weryfikowanych otwartych źródeł i dokumentów. Jako jeden z kluczowych dowodów wymieniono wypowiedzi izraelskich przywódców. Premier Beniamin Netanjahu w liście do żołnierzy porównał operację w Gazie do „świętej wojny i totalnej zagłady”. Według komisji takie oświadczenia są bezpośrednim dowodem zamiaru ludobójstwa. W raporcie wymieniono nazwiska samego Netanjahu, prezydenta Isaaca Herzoga i byłego ministra obrony Yoava Gallanta.

Misja dyplomatyczna Izraela w Genewie odrzuciła ustalenia raportu, oskarżając Komisję o uprzedzenia i polityczne uprzedmiotowienie Izraela. Tel Awiw podtrzymuje argument, że prowadzi działania w ramach prawa do samoobrony po ataku Hamasu z 7 października 2023 roku, w którym zginęło 1200 osób, a 251 zostało wziętych jako zakładnicy.

Izrael walczy obecnie o swoją reputację przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości w Hadze.

Raport nie jest oficjalnym stanowiskiem ONZ, lecz jego ciężar gatunkowy sprawia, że milczenie międzynarodowej wspólnoty staje się coraz trudniejsze. Pillay nie pozostawiła wątpliwości: „Kiedy patrzę na fakty dotyczące ludobójstwa w Rwandzie, to jest to bardzo podobne. Odczłowiecza się ofiary. To zwierzęta, więc bez sumienia można je zabić”.

Apel Higginsa o wykluczenie Izraela i jego sojuszników z ONZ wydaje się dziś najbardziej radykalnym głosem przywódcy państwa członkowskiego. Niektórzy eksperci wskazują, że to wezwanie może stać się precedensem i próbą wyznaczenia progu, którego organizacja nie może przekroczyć, jeśli ma zachować legitymację moralną. Dla Irlandii, kraju o silnej tradycji neutralności i aktywnego zaangażowania humanitarnego, słowa prezydenta i premiera stają się nie tylko politycznym stanowiskiem, ale i próbą przywrócenia sensu Konwencji z 1948 roku, powstałej na gruzach Holocaustu.

Na koniec należy się zastanowić, czy społeczność międzynarodowa zdobędzie się na krok, którego boi się od lat, czyli na realne sankcje wobec Izraela? A może raport ONZ podzieli los wielu wcześniejszych ostrzeżeń i zostanie zapomniany w gąszczu geopolitycznych interesów?

„Mam nadzieję, że w wyniku naszego raportu otworzą się umysły państw” – powiedziała Navi Pillay, ale nawet ona zdaje się wiedzieć, że raport, choć historyczny, może być tylko kawałkiem papieru, jeśli za słowami nie pójdą czyny.

Bogdan Feręc

Źr. Independent

Fot. Kadr z nagrania Independent