Kto naprawdę utrzymuje państwo? 37% pracujących Irlandczyków nie zapłaci w tym roku podatku dochodowego
Ponad jedna trzecia wszystkich pracujących Irlandczyków nie zapłaci w tym roku ani centa podatku dochodowego – wynika z prognoz Revenue Commissioners. To efekt systemu, który choć progresywny, opiera się na bardzo wąskiej bazie podatkowej i niepokojącej koncentracji wpływów.
Z ponad 2,2 miliona podatników, aż 1,06 miliona (30%) nie zapłaci podatku dochodowego, ponieważ ich zobowiązania zostaną w pełni pokryte ulgami podatkowymi. Dodatkowo kolejne 256 600 osób (7%) jest całkowicie zwolnionych z płacenia podatku dochodowego. To oznacza, że 37% pracujących w Irlandii nie dokłada się do finansowania budżetu państwa poprzez podatek od dochodu.
System niestabilny i uzależniony od nielicznych
Według raportu Komisji Europejskiej, 10% najlepiej zarabiających generuje aż 60% wpływów z podatku dochodowego. Tak silna zależność budżetu od wąskiej grupy płatników czyni system podatkowy wysoce podatnym na wahania gospodarcze, a państwo – wyjątkowo narażonym na spadki wpływów w przypadku recesji czy odpływu inwestorów zagranicznych.
Co więcej, udział podatków od pracy w irlandzkim PKB należy do najniższych w całej Unii Europejskiej – zarówno według klasycznego PKB, jak i skorygowanego wskaźnika DNB, który pomija zniekształcenia wynikające z działalności korporacji międzynarodowych.
Komisja Europejska ostrzega: baza podatkowa musi się poszerzyć
Bruksela wzywa Irlandię do rozszerzenia bazy podatkowej – m.in. przez zwiększenie opłaty za nieruchomość lokalną, której dochody wciąż pozostają poniżej średniej unijnej. Zwraca też uwagę na konieczność zwiększenia inwestycji w badania i rozwój, które obecnie stanowią jedynie 0,4% DNB, oraz reformy systemu opieki zdrowotnej, zbyt mocno opartego na drogich usługach szpitalnych.
Równocześnie wydatki na obronność w Irlandii są jednymi z najniższych w UE i od czterech lat pozostają na poziomie 0,2% PKB, mimo wyraźnych zaleceń unijnych w zakresie wzmacniania bezpieczeństwa.
Czas na pytania strategiczne
Wobec nieuchronnych przyszłych wydatków – związanych z opieką zdrowotną, starzeniem się społeczeństwa czy transformacją energetyczną – Irlandia musi się zastanowić, czy jej obecna struktura dochodów publicznych jest w ogóle do utrzymania. I czy system, w którym mniej niż dwie trzecie pracujących realnie dokłada się do wspólnego budżetu, może przetrwać nadchodzące wyzwania.
Bogdan Feręc
Źr. Independent
Photo by StellrWeb on Unsplash
