Karetka to nie taksówka. Nadużycia powinny być karane

System ratownictwa medycznego działa jak precyzyjny mechanizm zegarka, gdzie każda sekunda ma znaczenie, a każdy fałszywy ruch rozregulowuje całość. Coraz częściej jednak ten mechanizm jest przeciążany nie przez katastrofy czy nagłe epidemie, lecz przez zwyczajne nadużycia. W Irlandii rośnie problem niepotrzebnych wezwań pogotowia, więc zgłoszeń, które nie mają nic wspólnego z nagłym zagrożeniem zdrowia, a które realnie podnoszą koszty funkcjonowania służby zdrowia i blokują karetki dla tych, którzy naprawdę walczą o życie.

Alarm w tej sprawie podniosła radna hrabstwa Kerry z ramienia Fine Gael Angela Baily i jak przyznała, skala zjawiska jest „znacznie bardziej powszechna”, niż wcześniej sądziła. Impulsem do zabrania głosu był dla niej osobisty kontakt, czyli z jednej strony „absolutnie niesamowita” opieka, jaką niedawno otrzymała jej matka od ratowników, z drugiej, narastająca liczba sygnałów o wykorzystywaniu karetek jak darmowych taksówek.

W rozmowie z programem stacji News Talk Baily mówiła wprost o sytuacjach, w których pogotowie wzywane jest do spraw niezwiązanych z medycyną. Zdarza się, że powodem jest brak transportu, brak pieniędzy na taksówkę albo zwykła wygoda. Wspominała relacje lokalnych radnych, według których przed barami regularnie pojawiają się karetki wzywane do osób, które „być może wypiły za dużo” i nie mają jak wrócić do domu.

Nie ma tu oficjalnych statystyk, ale anegdot jest aż nadto i każda z nich niesie ten sam ciężar moralny, bo w chwili, gdy karetka jedzie do kogoś, kto jej nie potrzebuje, ktoś inny może na nią czekać bezskutecznie. Baily przytoczyła dramatyczny przykład, gdy wezwanie pogotowia do nieuzasadnionego przypadku zbiegło się w czasie z poważnym wypadkiem drogowym. Gdy doszło do realnej tragedii, a pomoc była opóźniona, niestety z tragicznymi konsekwencjami.

Dlatego radna złożyła formalny wniosek do Rady Hrabstwa Kerry, wzywając do opracowania i wdrożenia skuteczniejszych środków przeciwdziałania nadużyciom. Wśród propozycji znalazły się grzywny dla osób świadomie niewłaściwie korzystających z pogotowia, a nawet częściowa utrata świadczeń socjalnych w przypadkach rażącego nadużycia. Baily postuluje także utworzenie specjalnej krajowej infolinii dla osób potrzebujących pilnej, ale niekoniecznie ratunkowej pomocy medycznej, więc rozwiązania, które mogłoby odciążyć numer alarmowy.

Głos w sprawie zabrało również National Ambulance Service (NAS), podkreślając, że jej nadrzędnym celem jest zawsze zapewnienie najwyższego standardu opieki osobom dzwoniącym pod numer alarmowy. Rzecznik HSE zaznaczył jednak jasno, że każda niepotrzebna interwencja może oznaczać, iż w chwili prawdziwego wypadku karetka nie dotrze na czas. System nie ma luksusu selekcji zgłoszeń i każde musi zostać sprawdzone oraz obsłużone, nawet jeśli od początku budzi wątpliwości.

I tu leży sedno problemu, bo nadużycia nie są drobnym wykroczeniem ani „sprytnym obejściem systemu”, a są realnym zagrożeniem dla jego funkcjonowania. Generują koszty, wypalają personel i, co najpoważniejsze, zabierają czas tym, którzy nie mają go wcale. W państwie, które szczyci się solidarnością i publiczną służbą zdrowia, granica między prawem do pomocy a jej cynicznym wykorzystywaniem musi być wyraźnie postawiona. Karetka to nie alternatywa dla taksówki ani odpowiedź na brak planu na powrót do domu. To ostatnia linia obrony między życiem a śmiercią i każde niepotrzebne wezwanie sprawia, że ta linia staje się cieńsza.

Bogdan Feręc

Źr. RTE

Photo CC BY-SA 3.0 Ardfern