Historyczna wystawa skamieniałości rzuca światło na irlandzkie dinozaury

Premier Micheál Martin dokonał oficjalnego otwarcia wystawy skamieniałości „Domain of the Dinosaurs” na University College Cork (UCC) inaugurując tym samym ekspozycję uznawaną za największą tego typu w kraju. Wydarzenie to zbiega się w czasie z Tygodniem Nauki i ma na celu nie tylko edukację, ale też pobudzenie wyobraźni, łącząc osiągnięcia naukowe ze sztuką kreatywną. Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających w Glucksman Gallery aż do kwietnia przyszłego roku.

Centralnym i najważniejszym historycznie elementem ekspozycji są odlewy szkieletów Megalosaura i Scelidozaura. Te „skamieniałości” reprezentują jedyne dotychczas znane dinozaury, których szczątki zostały odkryte na irlandzkiej wyspie. Odkrycie to jest szczególnie istotne, ponieważ skały z epoki dinozaurów – mezozoiku – są w Irlandii niezwykle rzadkie. Prawie wszystkie irlandzkie skały mezozoiczne występują w Północnej Irlandii i są pokryte grubą warstwą bazaltu. Kości te, reprezentujące dwa różne gatunki, znane są jedynie z pojedynczych skamieniałych kości. Zostały one znalezione w latach 80. XX wieku przez nauczyciela i kolekcjonera skamieniałości Rogera Byrne’a podczas spaceru wzdłuż plaży w pobliżu The Gobbins na wschodnim wybrzeżu Islandmagee w hrabstwie Antrim. Kość Scelidozaura została znaleziona w styczniu 1980 roku, a kość teropoda (z grupy Megalosaura) w lutym 1981 roku. Kości zostały następnie przekazane Narodowemu Muzeum Irlandii Północnej.

Choć kości te znaleziono wśród morskiego żwiru i głazów, paleontolodzy zakładają, że dinozaury żyły w pobliżu wybrzeża, a ich szczątki zostały wyrzucone do morza po śmierci zwierząt.

Otwierając wystawę premier Martin, podkreślił, że „Domena Dinozaurów to fantastyczna współpraca nauki i sztuki, która naprawdę pobudza wyobraźnię”. Wystawa wykracza poza prezentację samych skamieniałości, oferując blisko 300 prawdziwych okazów oraz pięć nowych, zamówionych dzieł sztuki współczesnych irlandzkich artystów. Prace te stanowią twórczą odpowiedź na najważniejsze irlandzkie skamieniałości oraz bieżące badania paleontologiczne prowadzone przez UCC.

Prezydent UCC profesor John Halloran zauważył, że ta fascynująca ekspozycja „łączy najnowocześniejszą naukę, badania i sztuki kreatywne”, przecierając szlaki na ich styku i przekształcając komunikację historyczną poprzez zaangażowanie i sztuki kreatywne. Dyrektor Glucksman Gallery profesor Fiona Kearney wyraziła zadowolenie, że w galerii można oglądać te starożytne stworzenia prezentowane obok kreatywnych perspektyw współczesnych artystów.

Wystawa zorganizowana została w kilku strefach tematycznych, prowadząc zwiedzających przez różnorodne środowiska prehistorycznego życia:

1. Strefa „Feoil” (Mięsożercy) jest poświęcona drapieżnikom i prezentuje pełnowymiarowy, trójwymiarowy szkielet teropoda Megalosaura. Jest to duży, ośmiometrowy, potężny drapieżnik szczytowy, przystosowany do atakowania z zasadzki.
2. Strefa „Coillte” (Roślinożercy) prezentuje pełnowymiarowe, trójwymiarowe odlewy szkieletów dwóch roślinożernych dinozaurów: pancernego Scelidozaura oraz dużego, masywnego Iguanodona. Otacza je 45 skamieniałości innych starożytnych roślinożerców, a także roślin, które stanowiły ich pożywienie, oraz inne szczątki.
3. Strefa „Farraige” (Strefa Morska) koncentruje się na drapieżnych gadach morskich, prezentując dwa naturalnej wielkości, trójwymiarowe odlewy szkieletów ichtiozaura i plezjozaura. Każdy z nich ma około trzech metrów długości i jest zawieszony w powietrzu w realistycznej pozycji przypominającej pływaka.

Profesor Maria McNamara podkreśliła kluczową rolę tych znalezisk, stwierdzając, że skamieniałości stanowią „niezwykle ważne ogniwo łączące nas z naszą starożytną przeszłością” i dostarczają bezpośrednich dowodów na to, jak życie na planecie Ziemia dostosowywało się do zmian klimatu i warunków środowiskowych na przestrzeni dziejów geologicznych.

W Irlandii znajduje się wiele skamieniałości o znaczeniu globalnym, w tym słynny Valentia Tetrapod Trackway w hrabstwie Kerry, gdzie można zobaczyć najstarszy na świecie ślad pozostawiony przez wymarłe zwierzę lądowe – ogromnego płaza. Wystawa „Domain of the Dinosaurs” wzbogaca tę spuściznę, oferując publiczności dogłębny wgląd w prehistoryczną faunę wyspy.

*

To jednak znaczące, że wystawę o dinozaurach — otwiera polityczny dinozaur. 😉

Bogdan Feręc

Źr. RTE

Fot. Kadr z nagrania RTE