Globalne potrzeby humanitarne osiągają nowe rekordy – konieczne zwiększenie nakładów na usługi ratujące życie dzieci

Narastające konflikty, szerzący się głód, globalne ograniczenia finansowania i załamujące się podstawowe usługi podnoszą potrzeby humanitarne dzieci na całym świecie do ekstremalnego poziomu. W 2026 r. działania pomocowe UNICEF będą wymagały 7,66 mld dol. Ta kwota pozwoli zapewnić ratujące życie wsparcie 73 mln dzieci w 133 krajach i terytoriach – w tym 37 mln dziewczynek i 9 mln najmłodszym z niepełnosprawnościami.

We wszystkich regionach dzieci dotknięte sytuacjami humanitarnymi stają w obliczu nakładających się kryzysów, których skala i złożoność stale się zwiększają. Prowadzą do masowych przesiedleń i narażają najmłodszych na najwyższe poziomy poważnego naruszenia ich praw. Szkoły i szpitale są nieustannie atakowane, rośnie liczba zweryfikowanych przypadków gwałtów i innych form przemocy seksualnej wobec dzieci. Celem stają się także pracownicy humanitarni próbujący dotrzeć do potrzebujących.

Na całym świecie dzieci nieustająco mierzą się z nadzwyczajnymi wyzwaniami. Doświadczają konfliktów, katastrof, wysiedleń i zawirowań gospodarczych. Ich życie jest kształtowane przez wrogie siły, na które nie mają wpływu: przemoc, zagrożenie głodem, nasilające się wstrząsy klimatyczne oraz powszechny upadek podstawowych usług 

– powiedziała Catherine Russell, dyrektor generalna UNICEF.

W 2025 r. finansowanie pomocy humanitarnej na świecie uległo dramatycznemu pogorszeniu. Cięcia zapowiadane i przewidywane przez darczyńców rządowych już teraz ograniczają naszą zdolność docierania do milionów pilnie potrzebujących dzieci. W 2024 i 2025 r. zmuszało to nas do podejmowania niemożliwych wyborów. Tylko w tym roku 72-proc. luka w finansowaniu programów żywieniowych wymusiła cięcia w 20 priorytetowych krajach – zmniejszając grupę potrzebujących kobiet i dzieci, do których planowaliśmy dotrzeć, z 42 mln do 27 mln. W edukacji niedobór 745 mln dol. sprawił, że milionom kolejnych dzieci grozi utrata dostępu do nauki, ochrony i stabilności. Coraz częstsze naruszenia w zakresie ochrony najmłodszych zbiegają się z malejącymi zasobami, co zagraża programom dla ofiar przemocy seksualnej, dzieci rekrutowanych lub wykorzystywanych przez grupy zbrojne oraz pilnie potrzebujących wsparcia psychicznego i psychospołecznego.

Poważne niedobory finansowania poddają ratujące życie programy UNICEF ogromnej presji. W całej naszej działalności zespoły pierwszej linii są zmuszane do podejmowania niemożliwych decyzji: koncentrowania ograniczonych dostaw i usług na dzieciach w niektórych miejscach kosztem innych, zmniejszania częstotliwości świadczeń lub ograniczania interwencji, od których zależy przetrwanie najmłodszych

– podkreśliła dyrektor generalna UNICEF.

Jednocześnie dostęp humanitarny jest ograniczany do poziomów niespotykanych w ostatnich latach. W wielu sytuacjach kryzysowych UNICEF i partnerzy nie mogą dotrzeć do dzieci uwięzionych za zmieniającymi się liniami frontu, co czyni trwałą dyplomację humanitarną niezbędną do zapewnienia dostępu i ochrony przed narastającymi naruszeniami.

UNICEF ostrzega, że w 2026 r. ponad 200 mln dzieci będzie wymagało pomocy humanitarnej. Wiele z nich żyje w długotrwałych kryzysach, co naraża całe pokolenia na ryzyko niedożywienia, brak edukacji, większą podatność na choroby oraz brak bezpieczeństwa i stabilności.

Pomimo tych wyzwań, dostosowujemy swoje działania, aby skutecznie funkcjonować w zmieniającym się krajobrazie humanitarnym. Nie zapominamy jednocześnie o prawach dziecka i podstawowych zobowiązaniach w zakresie pomagania dzieciom. Obejmuje to:

• priorytetowe traktowanie najbardziej skutecznych interwencji ratujących życie;
• wzmacnianie partnerstw z rządami i lokalnymi podmiotami;
• inwestowanie w działania przygotowawcze i antycypacyjne oraz analizę ryzyka;
• budowanie odporności systemów krajowych i wzmacnianie dyplomacji humanitarnej.

Obecny globalny kryzys finansowania nie odzwierciedla spadku potrzeb humanitarnych, ale raczej rosnącą lukę między skalą cierpienia a dostępnymi zasobami. Podczas gdy UNICEF pracuje nad dostosowaniem się do tej nowej rzeczywistości, dzieci już płacą cenę za kurczące się budżety humanitarne 

– wskazała Russell.

UNICEF wzywa rządy krajowe, darczyńców z sektora publicznego i partnerów z sektora prywatnego do zwiększenia inwestycji w dzieci, priorytetowego traktowania elastycznego i wieloletniego finansowania; wspierania reakcji prowadzonej przez lokalne podmioty i systemy krajowe; podtrzymywania zasad humanitarnych i centralnego znaczenia ochrony; oraz usuwania barier utrudniających dostęp humanitarny.

UNICEF Polska