Czy wsparcie dla osób LGBTQIA+ wyprze potrzeby reszty społeczeństwa?

Nowe wytyczne, ogłoszone przez Komisję ds. Zdrowia Psychicznego (MHC), mają zrewolucjonizować podejście do pacjentów LGBTQIA+ w irlandzkiej psychiatrii. Dokument oraz towarzyszące mu narzędzia szkoleniowe mają pomóc specjalistom zdrowia psychicznego w lepszym zrozumieniu trudności, z jakimi borykają się osoby nieheteronormatywne, a także poprawić ich doświadczenia w kontakcie z państwowymi służbami.

Choć dla wielu może to być krok ku inkluzywności, dla innych – może to być kolejny dowód na to, że społeczne priorytety kraju przesunęły się niebezpiecznie daleko od zdrowego rozsądku.

Dokument ma charakter instruktażowy – to „praktyczne i bardzo potrzebne” wskazówki, jak nazwała je Paula Fagan, szefowa organizacji LGBT Ireland. Zdaniem autorki tych słów, wytyczne to odpowiedź na alarmujące dane zawarte w raportach takich jak Being LGBTQI+ In Ireland i My LGBTI+ Voice Matters. Badania wskazują m.in. na wysoką częstotliwość depresji, zaburzeń lękowych i samookaleczeń w społeczności LGBTQIA+, przy czym szczególnie narażone mają być osoby młode i transpłciowe.

Dokument oparty jest na przeglądzie dowodów zleconym przez MHC i zostanie oficjalnie zaprezentowany podczas dorocznej Krajowej Konferencji LGBT, która właśnie odbyła się w Dublinie. Jak powiedział dyrektor naczelny Komisji John Farrelly publikacja ta to „konieczna odpowiedź na rzeczywistość”, w której osoby LGBTQIA+ wciąż nie otrzymują odpowiedniej pomocy psychiatrycznej.

Minister stanu ds. zdrowia psychicznego Mary Butler wyraziła pełne poparcie dla inicjatywy. Jej zdaniem każdy obywatel – bez względu na tożsamość płciową czy orientację – powinien móc korzystać z opieki „inkluzywnej, współczującej i całkowicie bezstronnej”. Również ona zachęcała lekarzy i terapeutów do pilnego wdrażania nowych standardów.

Nowe wytyczne nie budzą jednak entuzjazmu we wszystkich kręgach społecznych. Dla wielu osób, które coraz częściej wyrażają swoje obawy w mediach społecznościowych i lokalnych forach – dokument ten to kolejny przykład rosnącego „ideologicznego faworyzowania” jednej grupy kosztem całości systemu. Nie brakuje głosów, że irlandzkie państwo po raz kolejny reaguje selektywnie, tworząc osobne ramy działania dla wybranych mniejszości, podczas gdy reszta – w tym dzieci, osoby starsze czy chorzy przewlekle – nadal czeka na jakiekolwiek zmiany w traktowaniu.

W mediach społecznościowych można przeczytać:

„A co z dziećmi z depresją, które nie mieszczą się w żadnej z literek skrótu LGBTQIA+?”, pyta retorycznie jedna z Polek, mieszkająca od 8 lat w hrabstwie Meath. „Co z mężczyznami po czterdziestce, którzy walczą z lękami, ale nie mają ani specjalnych wytycznych, ani własnej konferencji? Czy teraz trzeba się identyfikować jako mniejszość seksualna, by mieć dostęp do godnej psychiatrii?”

Z kolei inny komentator zwraca uwagę, że kolejne wytyczne „z napisem LGBTQIA+ only” mogą de facto pogłębiać poczucie izolacji – zarówno wśród samych pacjentów LGBTQ+, jak i całej reszty społeczeństwa. „Podział na 'nas’ i 'ich’ jest dokładnie tym, czego psychiatrii trzeba najmniej” – twierdzi.

Eksperci i aktywiści, zgromadzeni na konferencji, podkreślali z kolei, że inicjatywa nie ma na celu wykluczania nikogo – lecz skupienia się na grupie szczególnie zagrożonej. To prawda: statystyki są nieubłagane. Młodzież transpłciowa doświadcza objawów depresji ponad dwukrotnie częściej niż rówieśnicy. Poziom prób samobójczych w tej grupie również znacząco przekracza średnią krajową. Skoro więc istnieje problem, dlaczego nie przeciwdziałać mu w sposób celowany?

Odpowiedź może być bardziej polityczna niż medyczna: bo we współczesnym społeczeństwie narzucanie jednej osi wrażliwości jako dominującej łatwo rodzi społeczne napięcia. A w Irlandii, kraju z coraz większym zróżnicowaniem etnicznym i kulturowym, to napięcie nie słabnie. Wręcz przeciwnie: przyspiesza, także na osi „postęp vs. reszta świata”.

Czy nowe wytyczne uratują życie osobom zmagającym się z depresją i poczuciem odrzucenia? Miejmy nadzieję. Czy będą z wdzięcznością przyjęte przez wszystkich pracowników służby zdrowia i wszystkie grupy społeczne? Na to pytanie odpowiedź jest mniej oczywista. Dla niektórych to krok milowy w stronę bardziej sprawiedliwego, wrażliwego społeczeństwa. Dla innych – kolejny przejaw selektywnej empatii państwa, które zapomina o całej reszcie.

Bogdan Feręc

Źr. RTE

Photo by Mercedes Mehling on Unsplash