Automatyczny zapis to nie wyrok. Jak firmy i pracownicy mogą zabezpieczyć swoją emerytalną przyszłość?
Wprowadzenie państwowego programu emerytalnego My Future Fund, który ma wystartować już w styczniu, wywołuje więcej pytań niż odpowiedzi – zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Automatyczny zapis obejmie osoby w wieku 23–60 lat, zarabiające powyżej 20 tys. euro rocznie, które nie są jeszcze w pracowniczym programie emerytalnym. Choć inicjatywa cieszy się poparciem społecznym, eksperci ostrzegają: brak odpowiedniej komunikacji może prowadzić do realnych sporów w przyszłości.
Dane Zurich Ireland pokazują, że ponad 80% firm oferuje zakładowe programy emerytalne, ale tylko 42% pracowników jest w nich zapisanych. To oznacza, że ponad połowa zatrudnionych, często z niewiedzy lub braku zainteresowania, wpadnie automatycznie do państwowego systemu, nawet jeśli firmowa oferta byłaby dla nich korzystniejsza podatkowo.
Szczególnie narażeni są pracownicy z wyższymi zarobkami lub znajdujący się w 40-procentowym progu podatkowym. W ich przypadku pozostanie przy programie państwowym, może oznaczać realną stratę finansową w perspektywie kilkunastu lat. Eksperci przewidują, że dwóch kolegów o jednakowych dochodach może mieć zupełnie inną emeryturę – zależnie od tego, z jakiego programu korzystali.
Wyobraźmy sobie sytuację, że za kilkanaście lat pracownik przechodzi na emeryturę i stwierdza, że mógłby być w znacznie lepszej sytuacji, gdyby skorzystał z firmowego planu, ale „nikt mu o tym nie powiedział”. Takie scenariusze to realne ryzyko prawne dla pracodawców. Joe Creegan z Zurich Ireland sugeruje, że firmy powinny już teraz zadbać o zabezpieczenie się przed podobnymi zarzutami. Najważniejsze działania to:
✅ 1. Edukować i informować pracowników
Nie chodzi o jednorazowy e-mail, ale jasne wytłumaczenie różnic między My Future Fund a programem zakładowym:
- wysokość składek,
- ulgi podatkowe,
- udział pracodawcy,
- potencjalny wynik finansowy na przyszłość.
✅ 2. Uzyskać pisemne potwierdzenia
Najbardziej praktyczny krok to formalne dokumenty lub formularze, w których pracownik potwierdza, że:
- został poinformowany o możliwości przystąpienia do programu pracowniczego,
- rozumie dostępne alternatywy,
- dobrowolnie z nich nie skorzystał.
Takie oświadczenia mogą w przyszłości ochronić firmę przed zarzutami typu: „Może byłoby mi lepiej w programie emerytalnym, ale nikt mi o tym nie powiedział”.
✅ 3. Aktualizacja dokumentów i procedur HR
Firmy powinny przejrzeć:
- regulaminy,
- dokumenty onboardingowe,
- system komunikacji wewnętrznej,
- polityki benefitów.
Chodzi o to, by informowanie o emeryturach było częścią standardu, a nie dodatkiem.
✅ 4. Spotkania grupowe lub konsultacje indywidualne
Dobrą praktyką są warsztaty, spotkania informacyjne lub sesje Q&A z doradcą emerytalnym. Wprowadzenie automatycznego zapisu to moment, kiedy pracownicy faktycznie zaczną zwracać uwagę na temat, który dotąd odkładali na później.
✅ 5. Współpraca z doradcą finansowym lub firmą ubezpieczeniową
Eksperci podkreślają, że najlepszą obroną pracodawcy jest rzetelna dokumentacja i realna możliwość wyboru dla pracownika.
Choć inicjatywa skupia się na firmach, to pracownicy powinni zadać sobie kilka pytań:
- Czy moja firma oferuje własny program emerytalny?
- Czy wiem, ile wynosi składka i jakie daje ulgi?
- Czy automatyczny zapis będzie dla mnie korzystny?
- Czy mam jakiekolwiek prywatne oszczędności emerytalne?
Ponad jedna trzecia pracowników sektora prywatnego nie ma żadnego zabezpieczenia emerytalnego, a ponad 80% nie rozumie wpływu automatycznego zapisu na swoje finanse. To ogromna luka, którą trzeba zapełnić, zanim zacznie działać nowy system.
My Future Fund może być wsparciem dla tych, którzy do tej pory nie mieli dostępu do programów emerytalnych. Jednak dla firm i wielu pracowników to także potencjalne źródło sporów oraz finansowych rozczarowań, jeśli zabraknie edukacji i dokumentacji.
Automatyczny zapis to nie problem, o ile wszyscy wiedzą, jakie mają opcje i czego świadomie odmawiają.
Bogdan Feręc
Źr. Independent
Photo by Dimitri Karastelev on Unsplash
