Domy modułowe bez pozwoleń – przełom w walce z kryzysem mieszkaniowym?

Czy rewolucja mieszkaniowa w Irlandii zacznie się na… podwórku? Rząd ogłosi dziś plany, które – jeśli zostaną wdrożone – mogą odmienić oblicze rynku mieszkaniowego i dać wielu ludziom to, czego od lat im brakuje: realną szansę na własny dach nad głową.

Zgodnie z propozycjami ministra stanu ds. planowania Johna Cumminsa oraz ministra ds. mieszkalnictwa Jamesa Browne’a, wolnostojące domy modułowe o powierzchni do 45 m², budowane na terenach przydomowych, mają zostać zwolnione z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę. To fundamentalna zmiana w prawie planistycznym i – jak przekonują ministrowie – „praktyczne i rozsądne posunięcie”, które może w krótkim czasie zwiększyć dostępność mieszkań i ulżyć rodzinom.

Nowe przepisy mają objąć modułowe jednostki mieszkalne budowane z tyłu istniejących domów, pod warunkiem że:

• ich powierzchnia nie przekroczy 45 m²,
• spełnią obowiązujące przepisy budowlane,
• pozostawią co najmniej 25 m² niezabudowanej przestrzeni ogrodowej,
• będą oddalone od granicznych murów sąsiadów.

To rozszerzenie obecnych przepisów, które już teraz zwalniają z obowiązku planowania rozbudowę do 40 m², ale tylko wtedy, gdy ta jest połączona z głównym budynkiem mieszkalnym. Nowa formuła daje rodzinom możliwość wybudowania osobnej jednostki mieszkalnej – czy to dla dorosłego dziecka, osoby starszej, czy członka rodziny z niepełnosprawnością.

„To rozwiązanie odpowiada na realne potrzeby wielu irlandzkich rodzin i daje im większą kontrolę nad tym, jak chcą zarządzać swoją przestrzenią” – powiedział minister Cummins. „Może też pomóc młodym dorosłym w uniezależnieniu się od domu rodzinnego bez potrzeby kupowania nieruchomości na drogim rynku”.

Domy modułowe, prefabrykowane i montowane w zaledwie kilka tygodni, od lat przedstawiane są jako rozwiązanie idealne dla kryzysu mieszkaniowego. Są nie tylko tańsze w budowie, ale także bardziej energooszczędne i elastyczne. Ich zaletą jest również to, że można je łatwo zdemontować lub przenieść – dzięki czemu nadają się zarówno na tymczasowe potrzeby mieszkaniowe, jak i trwalsze rozwiązania, zwłaszcza w kontekście starzejącego się społeczeństwa i konieczności zapewnienia niezależności seniorom przy jednoczesnym zachowaniu bliskości rodziny.

Zanim jednak zmiany wejdą w życie, rozpoczną się czterotygodniowe konsultacje publiczne, których celem ma być uwzględnienie uwag lokalnych i środowiskowych. Podobne propozycje w przeszłości często rozbijały się o obawy dotyczące zagęszczania zabudowy, braku infrastruktury oraz ingerencji w charakter dzielnic mieszkalnych. Rząd przekonuje jednak, że nowe przepisy zostaną ściśle powiązane z wymogami budowlanymi oraz przestrzennymi, a ich wdrożenie będzie monitorowane. Jednocześnie trwa debata nad stworzeniem krajowych wytycznych dla władz lokalnych, by uniknąć różnic interpretacyjnych między hrabstwami.

Dzisiejsze ogłoszenie nie jest oderwane od szerszego kontekstu budowlanego w kraju. W tym samym czasie minister wydatków publicznych Jack Chambers zaprezentuje raport identyfikujący główne bariery infrastrukturalne, a wśród nich przewlekłość procesów planistycznych, nadmiar regulacji oraz wzrost liczby kontroli sądowych, które opóźniają realizację projektów mieszkaniowych nawet o 3–5 lat.

Rząd chce uprościć procedury planistyczne dla projektów mieszkaniowych i infrastrukturalnych, zwłaszcza tych o lokalnym charakterze. „Potrzebujemy więcej elastyczności i mniej papierologii, jeśli chcemy rozwiązać kryzys mieszkaniowy przed rokiem 2030” – podkreślił Chambers.

Eksperci z sektora budownictwa i mieszkalnictwa z zadowoleniem przyjmują propozycję, ale i z ostrożnym optymizmem. „Domy modułowe mogą być elementem układanki, ale nie rozwiążą całego kryzysu. Potrzebne są inwestycje publiczne, przyspieszenie budowy mieszkań socjalnych i reforma rynku wynajmu” – twierdzi dr Aoife Kinsella – urbanistka z Trinity College Dublin.

Bogdan Feręc

Źr. RTE

Photo by Ksusha Vasileva on Unsplash