Oszustwa telefoniczne i vishing rosną jak grzyby po deszczu. Ty też możesz zostać ich ofiarą
W ostatnich miesiącach Irlanda doświadcza niepokojącego wzrostu oszustw telefonicznych i form cyberprzestępczości takich jak vishing i smishing. Zgodnie z najnowszym raportem banku AIB, liczba tego typu incydentów wzrosła o aż 300% między styczniem a majem 2025 roku. Co gorsza, straty wynikające z ujawnienia danych logowania przez klientów wzrosły o 67%, co wskazuje na coraz bardziej wyrafinowane metody działania cyberprzestępców.
Zgodnie z danymi AIB, 6% więcej klientów padło ofiarą oszustw smishingowych i vishingowych w porównaniu do poprzednich okresów. Najczęściej dochodzi do sytuacji, w których oszuści wysyłają fałszywe wiadomości tekstowe (smishing), które nakłaniają odbiorców do kontaktu telefonicznego (vishing). W ten sposób przestępcy podszywają się pod pracowników banku lub innych instytucji i namawiają ludzi do ujawnienia poufnych danych, lub dokonania przelewów.
– Nieustannie inwestujemy w udoskonalanie naszych systemów monitorowania oszustw w odpowiedzi na nowe i istniejące trendy – mówi szefowa działu przestępstw finansowych w AIB Mary McHale. – Współpracujemy również z firmami telekomunikacyjnymi, BPFI i Gardą, aby skuteczniej zwalczać te zagrożenia. To problem społeczny, który wymaga koordynacji działań wszystkich stron.
AIB wskazało pięć najczęściej występujących typów oszustw, z którymi mierzą się klienci:
Oszustwa za pomocą wiadomości tekstowych (Smishing): To najpowszechniejszy sposób ataku. Oszuści wysyłają wiadomości, które wyglądają jak od banku, firmy kurierskiej czy organu państwowego. Często zawierają one linki lub numery telefonów, które mają na celu pozyskanie danych osobowych lub finansowych. Sugestia AIB: Nigdy nie klikaj linków ani nie dzwoń na numery z nieoczekiwanej wiadomości. Skontaktuj się z firmą bezpośrednio, używając znanych Ci numerów lub adresów.
Oszustwa związane z „bezpiecznymi kontami”: Oszuści dzwonią do ofiary, podszywając się pod pracowników banku, i informują ją o zagrożeniu dla środków. Następnie proszą o przeniesienie pieniędzy na tzw. bezpieczne konto, które w rzeczywistości należy do przestępców. Sugestia AIB: Bank nigdy nie poprosi Cię o przeniesienie środków na inne konto. Jeśli otrzymasz taki telefon – natychmiast się rozłącz.
Oszustwa inwestycyjne: W 2025 roku wzrosła liczba przypadków, w których oszuści oferują „lukratywne inwestycje” z obietnicą szybkich i dużych zysków. Ofiary często tracą duże sumy pieniędzy, a strony internetowe, które wyglądały profesjonalnie, okazują się być fałszywe. Sugestia AIB: Jeśli coś brzmi zbyt dobrze, by było prawdziwe – zwykle tak właśnie jest.
Oszustwa wakacyjne: W czasie sezonu turystycznego wzrasta liczba oszustw związanych z podróżami. Fałszywe strony oferujące atrakcyjne ceny lotów i hoteli kuszą naiwnych podróżników, którzy płacą z góry, a potem dowiadują się, że rezerwacja była fikcją. Sugestia AIB: Rezerwuj tylko u renomowanych operatorów turystycznych i zawsze sprawdzaj autentyczność oferty.
Oszustwa zakupowe online: Kupowanie przez internet to wygoda, ale też ryzyko. Oszuści tworzą fałszywe sklepy lub podszywają się pod realnych sprzedawców, by zdobyć dane płatnicze lub pieniądze bez dostawy towaru. Sugestia AIB: Zakupy robisz tylko na sprawdzonych stronach, korzystaj z bezpiecznych metod płatności i zachowuj ostrożność przy zbyt korzystnych cenach.
Jak chronić się przed oszustwami?
Nie ujawniaj swoich haseł jednorazowych, kodów PIN, zdjęć twarzy ani danych logowania.
Unikaj klikania linków z nieoczekiwanych wiadomości SMS lub e-maili.
Zawsze weryfikuj tożsamość osoby, która kontaktuje się z Tobą w imieniu banku.
Używaj aktualizowanego oprogramowania antywirusowego i zapory sieciowej.
Dzieli się wiedzą z rodziną – szczególnie seniorami, którzy są najbardziej narażeni.
Rosnąca fala oszustw telefonicznych i cyberprzestępczości pokazuje, że żaden użytkownik internetu czy telefonu nie jest bezpieczny. Cyberprzestępcy stają się coraz bardziej przebiegli, a ich metody dopasowują się do codziennych potrzeb i zachowań społeczeństwa. Jednak świadomość i edukacja mogą znacznie ograniczyć ryzyko padnięcia ofiarą. Banki, policja i organizacje non-profit intensyfikują działania edukacyjne, ale kluczową rolę odgrywają sami użytkownicy – każdy z nas musi być czujny, sceptyczny i gotowy do działania. Pamiętaj: bank nigdy nie poprosi Cię o hasło ani o przeniesienie pieniędzy.
Bogdan Feręc
Źr. Business Plus
Photo by Alexey Demidov on Unsplash
