44. rocznica nocy stanu wojennego
Przemówienie Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował Polki i Polaków o wprowadzeniu stanu wojennego, to jedno z najboleśniejszych i najbardziej wstrząsających wspomnień ostatnich czterech dekad.
13 grudnia zawsze myślę o rodzinach i poległych Józefie Czekalskim, Krzysztofie Gizie, Joachimie Gnidzie, Ryszardzie Gziku, Bogusławie Kopczaku, Andrzeju Pełce, Janie Stawisińskim, Zbigniewie Wilku i Zenonie Zającu. To nazwiska górników bohaterskiej kopalni Wujek, która została spacyfikowana 16 grudnia 1981 roku.
Przeglądając także portale informacyjne, te które wciąż mówią o „wolności, szacunku, powrocie komunistycznych praktyk po roku 2015 i brutalności policji, która jak ZOMO w stanie wojennym”… dziwnym zrządzeniem losu (a może celowo) o 42. rocznicy stanu wojennego niewiele, albo wcale. To bardziej niż symptomatyczne dla „polskich” portali.
Tomasz Wybranowski
Powracam także wspomnieniem do innych ofiar stanu wojennego, o których pamięć i ukaranie sprawców ich śmierci upominała się w 1989 roku Sejmowa Komisja Nadzwyczajna do Zbadania Działalności MSW. Komisja pracująca pod przewodnictwem posła Jana Maria Rokity stwierdziła, że
/…/ na 122 niewyjaśnione i tajemnicze przypadki zgonów działaczy opozycyjnego podziemia, aż 88 miało bezpośredni związek z działalnością funkcjonariuszy MSW.
O zgrozo, szczegóły tamtych zbrodni pozostały niewygodną i niechcianą tajemnicą przez długie 14 lat. Aż do 2004 roku!
O tej rocznicy pamiętają kibice Legii Warszawa!
Na ich profilu w mediach społecznościowych czytamy:
Z soboty na niedzielę, 12 na 13 grudnia 1981 roku sowieccy namiestnicy, sprawujący władzę w marionetkowej, zależnej od Moskwy, Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, przeciwko Polakom walczącym o elementarne, godne warunki życia, wyprowadzili na ulice milicję i wojsko, ogłaszając przy tym stan wojenny.
W miastach zaroiło się od suk, czołgów i transporterów opancerzonych.
Zatrzymanych, aresztowanych i represjonowanych zostało tysiące działaczy antykomunistycznej opozycji. Polała się krew…
Jak wskazują wyniki badań IPN sprzed dwóch lat, „tylko 35 proc. Polaków powyżej 20 roku życia i 32 proc. uczniów szkół średnich zna przyczynę wprowadzenia stanu wojennego. To znaczy wskazało na chęć zniszczenia Solidarności i zachowania władzy przez komunistów.Co trzeci Polak wyraża przekonanie, że stan wojenny był sposobem na ocalenie kraju przed agresją sowiecką. Co, jak pokazują dokumenty, było nieprawdą. Tendencja ta, niestety, rośnie.
Dlatego naszą rolą – piszą Legioniści – jest nieustanne przypominanie, że stan wojenny został wprowadzony przez komunistów, by zdusić w zarodku odradzające się w Polakach poczucie wolności i dążenia do niepodległości. Pamiętając o Bohaterach i Ofiarach czasu stanu wojennego, w jego 44 rocznicę, włączamy się w akcję „Zapal Światło Wolności”.
Niech symboliczne świece zapłoną dziś w wielu polskich domach. Precz z komuną!
Precyzyjny plan Jaruzelskiego i towarzyszy…
Przygotowania do spacyfikowania wolnościowych zapędów Polaków trwały od listopada 1980 roku. Finalna decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium PRL zapadła wczesnym popołudniem 12 grudnia 1981 roku.
Do komend wojewódzkich milicji i dowództw poszczególnych jednostek wojskowych wysłano rozkazy, w których nakazano uruchomienie dawno przygotowanych procedur.
Wieczorem tego dnia, a była to niedziela, w wielu miejscach obserwować można było przemarsze oddziałów wojskowych i przegrupowania sił milicji i ZOMO.
O godzinie 23:35 rozpoczęto operację „Azalia”, której celem było „opanowanie zabezpieczenie węzłów łączności oraz ośrodków radia i telewizji”.
Po sprawnym wykonaniu tej akcji, do 14 stycznia w całej Polsce zamilkły telefony. O północy rozpoczęto działania ukryte pod kryptonimem „Jodła”. Były to precyzyjne i drobiazgowo przeprowadzone akcje internowania działaczy „Solidarności” i opozycjonistów.
Aresztowano także kilkunastu najbliższych współpracowników i samego byłego sekretarza PZPR Edwarda Gierka. W ciągu zaledwie pierwszego dnia stanu wojennego internowano prawie 3,5 tysiąca osób.
Trauma stanu wojennego zrodziła setki przejmujących wierszy i dziesiątki piosenek. Dzisiaj we wspomnieniu tamtych traumatycznych wydarzeń zaledwie kilka.
A programy muzyczne tego dnia zawsze dedykuję bohaterom, zwykłym – niezwykłym z tamtego okresu. Pamiętamy i nie zapomnimy!
Fotografie, które wykorzystałem pochodzą z serwisu edukacyjnego Instytutu Pamięci Narodowej www.13grudnia81.pl
Co dzisiaj w Warszawie w 44. rocznicę ?
Dzisiaj, w sobotę 13 grudnia 2025, w godz. 18.30 – 20.00, na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie odbędzie się uroczystość upamiętnienia ofiar stanu wojennego „Zapal Światło Wolności” z udziałem Prezydenta RP Karola Nawrockiego, zastępców prezesa IPN: dr. hab. Karola Polejowskiego, dr. Mateusza Szpytmy i dr. hab. Krzysztofa Szwagrzyka oraz korpusu dyplomatycznego.
W programie uroczystości pokaz plenerowy filmu „Nić nadziei”, pokaz relacji świadków historii, modlitwa za ofiary stanu wojennego, złożenie zniczy pod Krzyżem Papieskim oraz zwiedzanie wystawy „Nieznanemu – Rodacy. 1925-2025”.
Nieco wcześniej, bowiem na godz. 17.00 zapraszamy na koncert niezwykły – „Azalia” – muzyczne wydarzenie upamiętniające ofiary systemu komunistycznego w 44. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego. Koncert został zorganizowany przez Biuro Wydarzeń Kulturalnych IPN i Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL. Bezpłatne wejściówki można jeszcze rezerwować pod adresem: wydarzeniakulturalne@ipn.gov.pl (ul. Rakowiecka 37).
Fotografie, które wykorzystałem pochodzą z serwisu edukacyjnego Instytutu Pamięci Narodowej www.13grudnia81.pl
Tomasz Wybranowski
