Rok dla matek – Irlandia nie może dłużej udawać, że 26 tygodni wystarczy

Wyobraź sobie, że właśnie urodziłaś dziecko. Jesteś niewyspana i przepełniona lękiem o to, czy wszystko robisz dobrze. Czy potrafisz wtedy wrócić do pracy po sześciu miesiącach? A co, jeśli powiem Ci, że w Bułgarii matki mogą zostać z dzieckiem przez 410 dni, dostając za to godne pieniądze, a w Irlandii kończy się to na… 26 tygodniach i 289 euro tygodniowo?

To nie jest science fiction, to europejska rzeczywistość i dlatego właśnie większość związków zawodowych w Irlandii poparła postulat zapewnienia pracownicom pełnopłatnego rocznego urlopu macierzyńskiego. Irlandzki Kongres Związków Zawodowych (Ictu) przyjął wniosek, który wzywa do wypłaty 52 tygodni zasiłku macierzyńskiego zarówno na północy, jak i na południu wyspy. „Obecne ustalenia nie spełniają międzynarodowych najlepszych praktyk” – czytamy we wniosku.

Co to oznacza w praktyce? Że matki w Irlandii żyją w systemie „loterii kodów pocztowych”, w którym to, ile dostaną, zależy od regionu i sektora zatrudnienia. Że pracownice, które zarabiają średnią krajową (42 100 euro rocznie), dostają w ramach urlopu macierzyńskiego nieco ponad dziewięć tygodni swojego pełnego wynagrodzenia. Jeśli pracujesz w Dublinie, gdzie życie jest najdroższe, dostajesz jeszcze mniej – równowartość ośmiu tygodni.

Jeśli jesteś fryzjerką na minimalnej krajowej, zasiłek macierzyński pokryje ci ledwie połowę tygodniowego wynagrodzenia. W praktyce oznacza to powrót do pracy, zanim Twój organizm i psychika będą na to gotowe, albo… pogrążenie się w długach. Bo dziecka ani potrzeb Twojego ciała nie da się „odroczyć” tylko dlatego, że system nie przewidział na to budżetu.

Pracodawcy mówią wprost: „Roczna pensja osoby nieobecnej w pracy nie byłaby możliwa do utrzymania” i mają rację. Mały żłobek czy zakład fryzjerski nie udźwignąłby wypłacania pełnej pensji przez rok, ale to nie jest argument przeciwko urlopowi macierzyńskiemu – to argument za stworzeniem funduszu socjalnego, który zdejmie ten ciężar z małych przedsiębiorców.

Rządowa strategia przewiduje, że do 2028 roku rodzice będą mieli wsparcie przez pierwszy rok życia dziecka – poprzez połączenie różnych programów płatnych urlopów rodzinnych. Ale po co czekać trzy lata, skoro każda matka z dzieckiem na rękach, potrzebuje tego wsparcia dziś? Związki zawodowe zapowiedziały, że będą walczyć ostro o wdrożenie tych zmian. Koszt? Owszem, wzrosną składki PRSI, tak jak powiedziała rzeczniczka Ictu Laura Bambrick. Jednak koszt niezaopiekowanych niemowląt i przemęczonych matek jest znacznie większy – zarówno w wymiarze ludzkim, jak i w perspektywie długoterminowych kosztów zdrowotnych oraz psychologicznych dla całego społeczeństwa.

Irlandia lubi chwalić się tym, że jest nowoczesna, progresywna i empatyczna. Jeśli naprawdę taka jest, czas skończyć z narracją, że matka to koszt – matka to fundament. I tak jak nikt nie zapyta, czy opłaca się inwestować w budowę mostu przez rzekę, tak samo nie powinniśmy pytać, czy opłaca się inwestować w matki. Bez nich ten kraj się zawali – dosłownie i w przenośni.

Bogdan Feręc

Źr. Independent

Photo by Matt Walsh on Unsplash