Energetyczny szantaż wyborców: rząd pod coraz większą presją

Naciski na rząd, by w przyszłorocznym budżecie ponownie wypłacił kredyty energetyczne, rośnie z każdym dniem. Nowe badanie opinii publicznej jasno pokazuje: to nie obniżki podatków, nie ulgi dla hoteli ani nawet edukacja znalazły się na szczycie listy oczekiwań mieszkańców Irlandii. Priorytetem numer jeden są ulgi w rachunkach za prąd i gaz.

Według sondażu Amárach Research przeprowadzonego na zlecenie Rockwood Public Affairs aż 57% obywateli uznało utrzymanie kredytów energetycznych i obniżonego VAT na energię za najważniejszy punkt budżetu na rok 2026. Innymi słowy: ponad połowa społeczeństwa domaga się od rządu realnej pomocy w związku z rosnącymi kosztami życia. Problem nie jest abstrakcyjny. Bord Gáis Energy, Pinergy, Energia i Flogas zapowiedziały kolejne podwyżki cen energii, a SSE Airtricity już je wprowadziło. Ponad milion gospodarstw domowych spotka się wkrótce z wyższymi rachunkami, sięgającymi nawet dodatkowych 200 euro rocznie. Electric Ireland utrzyma co prawda ceny prądu, ale i tak podwyższy ceny gazu.

Dla wielu rodzin to cios w domowe budżety, które od dawna balansują między kosztami czynszu, transportu a inflacją cen żywności. W tym kontekście rządowe zapewnienia, że w tegorocznym budżecie nie będzie dodatkowego pakietu wsparcia kosztów utrzymania, brzmią jak polityczna prowokacja.

W roku ubiegłym gospodarstwa domowe otrzymały 250 euro w ramach kredytów energetycznych, a w latach wcześniejszych kwoty były jeszcze wyższe. Obywatele zdążyli się przyzwyczaić, że w kryzysie rząd wspiera ich wprost na rachunku za prąd. Nic więc dziwnego, że ewentualna rezygnacja z tego instrumentu traktowana jest jako odebranie czegoś, co stało się normą. To swoista pułapka polityczna – im dłużej system działał, tym trudniej go zlikwidować.

Wicepremier Simon Harris próbował tonować nastroje, mówiąc na spotkaniu Fine Gael: „Musimy odejść od tego jednorazowego pytania ‘dostanę, czy nie dostanę?’”. To jednak niewiele zmienia, ponieważ społeczeństwo wyraźnie oczekuje, że dostanie. Niektóre źródła mówią o możliwości wprowadzenia skromniejszych kredytów, np. w wysokości 80 euro. Byłby to jednak gest symboliczny, raczej uspokajający opinię publiczną niż realnie łagodzący presję finansową na gospodarstwa.

Tymczasem w budżetowych kuluarach mówi się o obniżeniu opłat studenckich o 500 euro, a także o odrzuceniu pomysłu drugiego poziomu zasiłku rodzinnego dla najbiedniejszych rodziców. To pokazuje, że rząd stara się balansować między różnymi grupami wyborców, ale to koszty energii dominują w świadomości społecznej.

Dyrektor Rockwood Public Affairs Lorraine Higgins, podsumowała wyniki badań jasno: „Koszty energii stanowią ogromne obciążenie zarówno dla gospodarstw domowych, jak i przedsiębiorstw w całej Irlandii. Wyniki pokazują, że to właśnie ulgi energetyczne są priorytetem numer jeden przed budżetem 2026”.

*

Jak się okazuje, tym razem to nie politycy, lecz obywatele dyktują warunki. Gospodarstwa domowe boleśnie odczuwają rosnące koszty i chcą rekompensaty – wprost i natychmiast. Każda decyzja rządu w sprawie kredytów energetycznych będzie więc odbierana jako sygnał: czy stoją po stronie obywateli, czy po stronie budżetowych oszczędności.

Bogdan Feręc

Źr. Independent

Photo by Nejc Soklič on Unsplash