Efekt Gavina, czyli jak jedna kandydatura zachwiała Martinem i wyniosła Sinn Féin

Nowy sondaż opinii publicznej przeprowadzony przez Ipsos i Behaviour & Attitudes dla Irish Times przyniósł dla Micheála Martina zimny prysznic, jakiego nie doświadczył od pięciu lat. Poparcie dla lidera Fianna Fáil spadło aż o 11 punktów procentowych – do zaledwie 33%. To najniższy wynik Martina od 2020 roku i wyraźny sygnał, że polityczne turbulencje wokół kandydatury Jima Gavina na prezydenta odcisnęły swój ślad.

Kontrowersje rozpoczęły się, gdy Jim Gavin – oficjalny kandydat Fianna Fáil – niespodziewanie wycofał się z kampanii. Martin był autorem koncepcji jego nominacji i osobiście przekonywał partię do tego wyboru, co dziś odbija mu się czkawką. Presja wewnątrz ugrupowania rosła z dnia na dzień, a sondaż przeprowadzony między 12 a 14 października pokazuje, że opinia publiczna szybko połączyła fakty: kryzys, niepewność i brak kontroli nad sytuacją kosztują.

Spadek nie dotyczy jedynie samego lidera, bo poparcie dla Fianna Fáil jako partii również poleciało w dół. Strata 5 punktów procentowych oznacza, że ugrupowanie zatrzymało się na 17%, czyli poziomie, który trudno uznać za solidny fundament przed kolejnym cyklem wyborczym.

Tymczasem Sinn Féin rośnie w siłę i partia Mary Lou McDonald zyskała 5 punktów, sięgając 27% poparcia. Tym samym wyprzedza konkurencję w sposób, którego Martin zapewne się obawiał. Co więcej, sama McDonald notuje wzrost zaufania do 39%, więc o trzy punkty więcej niż w poprzednim badaniu. Lider Fine Gael Simon Harris zanotował spadek do 35% (minus 3 punkty), ale jego formacja jako całość delikatnie odbiła się w górę, osiągając 18% (+1).

Pozostałe ugrupowania odnotowały kosmetyczne zmiany: Partia Pracy wzrosła do 6% (+2), Aontú osiągnęło 3% (+1), Socjaldemokraci lekko spadli do 5% (-1). Zieloni, Ludzie Przed Zyskiem-Solidarność i Niepodległa Irlandia utrzymały swoje wyniki – odpowiednio 3%, 2% i 2%. Niezależni i inni politycy pozostają na mocnych 17%.

Mimo dramatycznego spadku notowań lidera, większość respondentów nie domaga się jego dymisji. 51% ankietowanych uważa, że Martin nie powinien rezygnować ze stanowiska, choć 32% jest przeciwnego zdania. To sygnał, że wyborcy nie wyciągają jeszcze politycznego topora, ale cierpliwość wobec lidera Fianna Fáil maleje. Dla Martina problem jest podwójny: poparcie liderki Sinn Féin rośnie szybciej, niż topnieje jego własne, a elektorat zauważa, kto zyskuje, gdy inni się potykają. Aferę z Jimem Gavinem można śmiało uznać za moment zwrotny – nie tylko wizerunkowo, ale też organizacyjnie. Martin postawił na nazwisko, które miało być atutem, a stało się obciążeniem. Zamiast triumfu, mamy najgłębszy spadek notowań od pięciu lat.

Jeśli w Fianna Fáil liczono, że temat szybko się wypali, to wyniki sondażu pokazują coś odwrotnego – elektorat już wystawił rachunek i choć lider jeszcze nie musi oddawać kluczy do gabinetu, to Jim Gavin – wbrew własnym intencjom – stał się symbolem politycznej wpadki, której skutki mogą się ciągnąć znacznie dłużej niż sama kampania prezydencka.

Bogdan Feręc

Źr. The Irish Times

Fot. X – @MichealMartinTD