Poczta na skraju przepaści. Czy sieć An Post przetrwa cyfrową rewolucję?

Irlandzka sieć urzędów pocztowych An Post stoi przed poważnym zagrożeniem masowych zamknięć, jeśli rząd nie zainwestuje pilnie 75 milionów euro w ciągu najbliższych pięciu lat. To alarmujące ostrzeżenie pochodzi od dyrektorów poczt, którzy zlecili raport ujawniający ponurą przyszłość dla jednej z kluczowych instytucji społecznych w Irlandii.

Raport, przygotowany przez Grant Thornton na zlecenie Irlandzkiego Związku Poczmistrzów (IPU), przewiduje, że bez rocznego finansowania w wysokości 15 milionów euro przez pięć lat, perspektywa „szybkiego i nieograniczonego” zamykania placówek jest realna. To oznacza, że nawet jedna trzecia z ponad 900 placówek pocztowych w kraju jest zagrożona, co przekłada się na dramatyczne konsekwencje dla lokalnych społeczności, zwłaszcza na obszarach wiejskich.

Obecne roczne finansowanie rządowe w wysokości 10 milionów euro wygasa pod koniec roku i, jak wskazuje raport, „nie jest już wystarczające” do zabezpieczenia sieci. Problemem jest przede wszystkim cyfryzacja, która drastycznie zmniejszyła liczbę transakcji realizowanych w placówkach pocztowych. „Usługa bezpośrednia konkuruje z maszyną cyfrową ze względu na koszty”, zauważa Seán Martin – prezes IPU i naczelnik poczty w Tramore.

Spadek przychodów brutto o 6% (do 58 milionów euro) między 2019 a 2023 rokiem, mimo zmniejszenia liczby placówek, świadczy o pogarszającej się sytuacji. Cztery główne produkty, czyli pomoc społeczna, poczta, książeczka oszczędnościowa i płacenie rachunków odpowiadają za 66% zarobków, mówią naczelnicy poczt, a wszystkie odnotowały spadki od 2020 roku.

Mimo spadającej liczby transakcji urzędy pocztowe odgrywają kluczową rolę w życiu mieszkańców Irlandii. Seán Martin podkreśla, że są one wsparciem dla rządu, wypłacając 7 miliardów euro w gotówce lokalnym społecznościom rocznie w formie świadczeń socjalnych, z czego większość jest wydawana lokalnie. Raport szacuje, że placówki pocztowe zapewniają społeczną i ekonomiczną wartość wynoszącą 776 milionów euro społecznościom w całej Irlandii, gwarantując dostęp do usług rządowych i gotówki dla osób zagrożonych wykluczeniem gotówkowym mieszkańców obszarów wiejskich.

Zwiększenie inwestycji do 15 milionów euro rocznie w latach 2026–2030 nie jest, jak podkreśla raport, propozycją rozszerzenia usług, a raczej minimum niezbędnym do zapobiegania „nieograniczonym zamknięciom”. To inwestycja w zabezpieczenie tego, co już istnieje, i zapewnienie sieci czasu i bezpieczeństwa na ewolucję zgodnie z potrzebami Irlandii.

W porównaniu z innymi krajami UE, Irlandia inwestuje znacznie mniej w każdą placówkę pocztową. Francja dotuje swoje urzędy pocztowe o prawie 275% więcej, Belgia około 500% więcej, a Włochy prawie 340% więcej. Ta dysproporcja jasno wskazuje na niedofinansowanie irlandzkiej sieci.

Rzecznik An Post wyraził pełne poparcie dla działań IPU, mających na celu zapewnienie rozszerzenia i zwiększenia finansowania rządowego do 15 milionów euro rocznie, podkreślając, że jest to „fundamentalne” dla ochrony obecnego rozmiaru sieci placówek pocztowych. Rzeczniczka Departamentu Środowiska, Klimatu i Komunikacji potwierdziła zobowiązanie rządu do wspierania sieci i zapewnienia jej stabilności, ale na razie obecne finansowanie w wysokości 10 milionów euro rocznie jest zapewnione tylko do końca 2025 roku.

Z tego wynika, że przyszłość irlandzkiej poczty wisi na włosku. Czy rząd zdoła dostrzec jej strategiczną wartość i zainwestować w jej przetrwanie, zanim cyfrowa rewolucja pochłonie kolejne placówki, pozbawiając społeczności kluczowych usług i spójności?

Bogdan Feręc

Źr. Independent

Fot. CC BY-SA 4.0 Podstawko