Choć nie ma jeszcze naukowych dowodów na szkodliwość saszetek z nikotyną, zdaniem specjalistów to tylko kwestia czasu. Przewidują, że wieloletnie stosowanie woreczków z nikotyną w dużych dawkach osłabi zdolności obronne i regeneracyjne tkanek, a więc nałogowcom grożą stany zapalne dziąseł czy zaburzenie równowagi flory bakteryjnej jamy ustnej.
Saszetki z nikotyną wyglądają podobnie do szwedzkiego snusu – oba są produkowane w małych saszetkach o różnych smakach i umieszczane pod wargą. W odróżnieniu od pierwowzoru nie zawierają tytoniu. Dlatego ich sprzedaż pozostaje na razie legalna w większej części Unii Europejskiej, podczas gdy snus jest dozwolony tylko w Szwecji.
Niektóre kraje europejskie zakazały już saszetek z nikotyną ze względu na wysoki poziom uzależniającej substancji. Natomiast w krajach bałtyckich, zwłaszcza na Łotwie, dystrybutorzy otwierają nowe rynki i reklamują saszetki z nikotyną jako zdrowszą alternatywę dla papierosów. Dentyści i specjaliści od zdrowia jamy ustnej martwią się jednak o zmiany spowodowane interakcjami produktu z błoną śluzową jamy ustnej – choć nie ma jeszcze doniesień o takich przypadkach, które zostałyby przebadane histopatologicznie.
Z uwagi na ograniczony skład woreczków substancja, na którą specjaliści zwracają uwagę, to oczywiście nikotyna. Nie ma ona sama w sobie działania rakotwórczego i jest stosowana w Nikotynowej Terapii Zastępczej, jej działanie jest więc zbadane. Nie oznacza to, że nie jest bez wpływu na jamę ustną.
Nowatorskie produkty tytoniowe także szkodzą
Coraz więcej doniesień naukowych neguje korzyści z tzw. „nowatorskich” wyrobów tytoniowych, jak tytoń podgrzewany czy papierosy elektroniczne, nie uznając ich jako nieszkodliwy sposób na rzucenie palenia. Wielu naukowców w oparciu o wyniki badań przekonuje, że wywierają zły wpływ na zdrowie.
– Przy woreczkach nikotynowych może pojawić się miejscowe podrażnienie w postaci zaczerwienienia, uczucia pieczenia, kłucia, swędzenia. Mogą one obejmować całą jamę ustną wraz z językiem i gardłem, powodując kaszel. Ponadto może dojść do zmiany odczuwania smaków. To te lżejsze objawy. Z tych mogących niepokoić należy wymienić pojawiające się afty i owrzodzenie jamy ustnej, zaburzenie wydzielania śliny: zbyt mało lub zbyt dużo, a także miejscowe uszkodzenie śluzówek jamy ustnej – mówi dentysta, lek. Maciej Chałubiński z Medicover Stomatologia.
Objawy te powinny ustąpić po odstawieniu woreczków nikotynowych. Jednak przy długim, nałogowym stosowaniu objawy mogą się nasilać, a ponadto wpływać na zdrowie jamy ustnej.
– Na razie nie ma dostępnych wyników badań długoterminowych, które opisywałyby wpływ woreczków nikotynowych na zdrowie jamy ustnej. Na ten moment możemy podejrzewać, że korzystny on na pewno nie będzie – uważa specjalista.
W kontekście długoterminowych efektów mówi się o recesji dziąseł, zwiększonym ryzyku próchnicy, a nawet rozważa się korelację pomiędzy sprzyjaniem angiogenezie, czyli powstawaniu nowych naczyń krwionośnych, a wpływem na rozwój nowotworów. Specjaliści z Narodowego Instytut Onkologii są zgodni, że saszetki nikotynowe należy ocenić jako szkodliwe dla zdrowia. Ich zdaniem produkty te „mogą prowadzić do raka jamy ustnej, jak również zwiększać ryzyko wystąpienia leukoplakii w jamie ustnej. Niestety zmiany te są nieodwracalne”.
Czym odurzają się dzieci i młodzież
Lista produktów i substancji, używanych przez dzieci i młodzież do odurzania się, jest o wiele dłuższa niż się powszechnie uważa. To nie tylko substancje powszechnie uznawane za narkotyki. Eksperci ostrzegają, że dzieci i młodzież narkotyzują się m.in. popularnymi lekami, dostępnymi bez recepty w aptece czy drogerii.
Duże dawki mogą być także cytotoksyczne.
Poza tym można przewidywać, że wieloletnie stosowanie woreczków z nikotyną w dużych dawkach osłabi zdolności obronne i regeneracyjne tkanek, a więc nałogowcom grożą stany zapalne dziąseł czy zaburzenie równowagi flory bakteryjnej jamy ustnej, które objawi się na przykład nieustępującymi aftami.
O wpływie na zdrowie snusów i woreczków nikotynowych oraz skali zjawiska spożycia i uzależnienia od nich dyskutowano podczas posiedzenia Komisji Zdrowia w Sejmie 23 stycznia 2025 r.
Photo by Sarahí Rivera on Unsplash