Stany Zjednoczone znów pogrążyły się w kryzysie budżetowym. Prezydent Donald Trump i Kongres nie zdołali osiągnąć kompromisu w sprawie finansowania rządu przed środowym terminem, co doprowadziło do zawieszenia działalności części instytucji federalnych.
Co się wydarzyło?
- To już trzeci raz za kadencji Trumpa, kiedy dochodzi do zamknięcia rządu, a pierwszy od jego powrotu do Białego Domu.
- Około 750 tys. pracowników federalnych zostanie wysłanych na bezpłatny urlop, a część z nich może zostać trwale zwolniona.
- Zamknięte zostaną liczne biura i agencje, a prezydent zapowiada „nieodwracalne decyzje” wobec programów szczególnie cenionych przez Demokratów.
- Administracja zapowiada kontynuację priorytetowych działań, m.in. programu deportacyjnego, podczas gdy usługi publiczne – od edukacji po ochronę środowiska – będą mocno ograniczone.
Prezydent Donald Trump, podkreślił, że odpowiedzialność za impas spoczywa na Demokratach.
Spór o priorytety budżetowe
- Demokraci domagają się finansowania dopłat do ubezpieczeń zdrowotnych, które wygasają w ramach Affordable Care Act i grożą gwałtownym wzrostem składek.
- Republikanie odmawiają negocjacji, zachęcając Trumpa do utrzymywania twardej postawy.
- Po spotkaniu w Białym Domu Trump dodatkowo zaostrzył konflikt, publikując film wyśmiewający liderów Demokratów.
“Zamknięcia generują koszty ekonomiczne, strach i zamieszanie w całym kraju” – zauważyła Rachel Snyderman z Bipartisan Policy Center.
Skutki dla gospodarki
- Poprzednie zamknięcia rządowe rynki finansowe przyjmowały ze spokojem, jednak tym razem eksperci – m.in. z Goldman Sachs – ostrzegają, że brak oznak szerszych negocjacji może pogłębić niepewność.
- Już w tym tygodniu mogą być widoczne skutki dla rynku pracy i usług publicznych.
- Administracja Trumpa przygotowuje się nie tylko do urlopów pracowników, ale także do masowych zwolnień, w ramach planu redukcji aparatu państwowego.
Co pozostaje otwarte, a co nie?
- Programy Medicare i Medicaid będą kontynuowane, choć z możliwymi opóźnieniami.
- Pentagon i Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego zachowają ciągłość działania.
- Muzea Smithsonian pozostaną otwarte przynajmniej do poniedziałku.
- Byli zarządcy parków narodowych apelują o ich zamknięcie z powodu zagrożeń związanych z brakami kadrowymi.
Prezydent Trump ostrzegł jednak, że administracja może celowo ograniczać programy wspierane przez Demokratów, w tym inicjatywy społeczne i środowiskowe.
Brak drogi wyjścia
W Izbie Reprezentantów Republikanie przegłosowali projekt tymczasowego finansowania do połowy listopada, jednak ustawa wielokrotnie upadała w Senacie. Do jej przyjęcia potrzeba 60 głosów, co wymaga współpracy obu partii – a tej na razie brak.
“Amerykanie odczuwają skutki rosnących kosztów zdrowotnych” – mówił lider Demokratów w Senacie Chuck Schumer, pod presją lewicowego skrzydła partii.
Przewodniczący Izby, Mike Johnson, obwinia jednak Demokratów o kryzys: “Chcą walczyć z Trumpem. Wielu dobrych ludzi ucierpi z tego powodu.”
Historyczny kontekst
- Najdłuższe zamknięcie w historii – 35 dni – miało miejsce podczas pierwszej kadencji Donalda Trumpa i dotyczyło finansowania muru na granicy z Meksykiem.
- W 2013 roku, za prezydentury Baracka Obamy, rząd był zamknięty przez 16 dni z powodu sporów o Obamacare.
- Wcześniejsze przerwy w finansowaniu zdarzały się, ale nigdy nie były tak częste i politycznie zaostrzone jak obecnie.
Photo by Caleb Perez on Unsplash