Niemal co minutę na malarię umiera dziecko poniżej 5. roku życia. Najpoważniej sytuacja wygląda w Afryce, gdzie notowanych jest 95 proc. wszystkich światowych przypadków zachorowań. Po programie pilotażowym w trzech krajach afrykańskich, ponad 330 tys. dawek zatwierdzonej przez WHO szczepionki dotarło teraz do odbiorców w Kamerunie. To historyczny krok na drodze do rozszerzenia dostępu do tego ratującego życie preparatu.
W 2021 r. na całym świecie odnotowano 247 mln przypadków malarii, które doprowadziły do 619 tys. zgonów. 77 proc. z nich stanowiły dzieci poniżej 5. r. ż., głównie w Afryce. W 2021 r.96 proc. zgonów z powodu malarii zanotowano na tym kontynencie.
Od 2019 r., w ramach programu pilotażowego Malaria Vaccine Implementation Programme (MVIP), w trzech afrykańskich krajach – Ghanie, Kenii i Malawi – zaszczepionych zostało ponad 2 mln dzieci. W efekcie ogólna śmiertelność wśród najmłodszych, kwalifikujących się do otrzymania szczepionki, spadła o 13 proc. i znacznie zmniejszyła się liczba ciężkich zachorowań i hospitalizacji. Co więcej, wysoki odsetek przyjmujących szczepionkę nie oznacza rezygnacji z innych środków zapobiegania chorobie lub z przyjmowania innych szczepionek. Program MVIP jest koordynowany przez WHO we współpracy z UNICEF i innymi partnerami oraz finansowany przez Gavi, Global Fund i UNITAID. Szczepionki przekazał ich producent GSK. Kamerun, do którego właśnie trafiło ponad 320 tys. dawek szczepionki, to pierwszy jej odbiorca, który nie brał udziału w programie pilotażowym.
To może być prawdziwy przełom w naszej walce z malarią. Obecne wielkości dostaw pokazują, że szczepienia przeciwko tej chorobie wychodzą z fazy pilotażowej. To początek procesu wprowadzania tej szczepionki do rutynowych programów szczepień. To długo oczekiwany moment. Wkraczamy w nową erę szczepień i zwiększamy naszą zdolność do kontrolowania malarii. Mam nadzieję, że dzięki temu uda się co roku uratować setki tysięcy dzieci
– mówi Renata Bem, Dyrektor Generalna UNICEF Polska.
© UNICEF_UNI430596_N’Daou
W najbliższym czasie skala szczepień przeciwko malarii na obszarach najwyższego ryzyka na kontynencie afrykańskim będzie się zwiększać. Plany wdrożenia szczepionki finalizowane są w Burkina Faso, Liberii, Nigrze i Sierra Leone, gdzie ma zostać dostarczonych dodatkowe 1,7 mln dawek. Kolejne kraje otrzymają ją w nadchodzących miesiącach. Kilka państw znajduje się obecnie na końcowym etapie przygotowań do jej wprowadzenia do rutynowych programów szczepień, w których pierwsze dawki powinny zostać podane w pierwszym kwartale 2024 r.
Do wprowadzenia każdej nowej szczepionki do podstawowych programów szczepień potrzebne są kompleksowe przygotowania: szkolenie pracowników służby zdrowia, inwestycje w infrastrukturę i możliwości techniczne oraz łańcuchy chłodnicze, a także skuteczne dopasowanie do innych elementów i mechanizmów istniejących systemów opieki zdrowotnej. Dodatkowym wyzwaniem jest wymagający starannego planowania harmonogram obejmujący dostarczenie czterech dawek szczepionki.
© UNICEF_UNI469418_Onafuwa
Ostatnie zalecenia dotyczące zatwierdzenia przez WHO drugiej szczepionki przeciwko malarii oznaczają, że znacząca luka między podażą a popytam na ten preparat, szczególnie w krajach, gdzie występuje ona endemicznie, może zostać skutecznie zlikwidowana.
UNICEF Polska