Jak to napisać i powiedzieć. Część 1
Niektóre irlandzkie nazwy sprawiają nam problem i to w równym stopniu w mowie, jak i w piśmie.
Można więc bez żadnych ograniczeń wymawiać i pisać je z błędami, bo i w irlandzkiej prasie często zdarzają się pomyłki w irlandzkiej pisowni, co potwierdza były wykładowca tego języka, a obecnie tłumacz Brendan Kallis. Czasami może się takie poprawne nazewnictwo przydać w kontaktach z rodowitymi mieszkańcami wyspy, czyli możemy błysnąć irlandzkim poprawnym nazewnictwem. Od jakiegoś czasu próbuję się nauczyć tych wszystkich istotnych nazw, ale przyznam, że zapamiętałem tylko te, z których korzystam w pracy, więc najczęściej Oireachtas, Dáil, Seanad, Teachta Dála, Taoiseach, Tánaiste, Áras an Uachtaráin.
Zaczniemy od Oireachtas, czyli całego irlandzkiego parlamentu, więc wyższej i niższej izby. Tu też pojawi się problem, bo zależnie od tego, z jakiej części Irlandii jesteśmy, wymowa będzie się różnić, a najbardziej popularnymi są:
– IRACHTAS
– ARAKTAS, co jest wymową zangielszczaną
Idąc dalej będziemy mieli do czynienia, i to znacznie częściej ze słowem Dáil lub Dáil Éireann, więc niższą izbą Oireachtas, a odpowiednikiem naszego Sejmu. Tu wymowy też się różnią, ale ogólnie wymawia się słowo Dáil, jako:
– DAL lub DOL
W czystoirlandzkim Dáil Éireann brzmieć ma natomiast:
– DAL JERAN, chociaż litera „J”, złamana jest „E”
Najmniej problemów będzie z Seanad, więc wyższą izbą parlamentu, a to słowo wymawia się po prostu:
– SINAD
Poseł w irlandzkiej nomenklaturze to Teachta Dála, a wymawia się, przynajmniej wg niejakiego Conora G.:
– TASZTA DOLA, ale słyszałem też CZACHTA DOLA
Idąc jeszcze głębiej w meandry irlandzkich nazw politycznych mamy też premiera, rzadziej nazywanego tutaj Prime Minister, bo to nazwa angielska, a zapisuje się to, jako Taoiseach. Nawiasem mówiąc, poprawnie wymawiać to słowo nauczył mnie były premier Irlandii, czyli Enda Kenny, a od niego usłyszałem:
– TISZOK
Mamy też w irlandzkim rządzie wicepremiera, co zapisuje się, jako Tánaiste, a wymawia po prostu:
– TANISZTE
Nie można zapomnieć o Marszałku Sejmu, czyli spikerze niższej izby irlandzkiego parlamentu, więc Ceann Comhairle. Tu jest najwięcej odmian, ale najbardziej popularną chyba stała się:
– CANCORNE lub CANCORNEL, ale „L” jest lekko słyszalne
Na koniec siedziba prezydenta Republiki Irlandii, więc Áras an Uachtaráin, a tę nazwę wymawiamy:
– ARAS AN ACHTARAN, ale w słyszy się też ARAS AN UCHTRN, a w obu przypadkach „CH” jest głęboko gardłowe
Z ciekawostek mamy też imię Siobhán, a wymowa może zaskakiwać, bo mówi się:
– SZIWON
– SZIŁON z „Ł” łamanym z „W”
Bogdan Feręc
Współpraca: Brendan Kallis
