Irlandzki rząd szykuje prawdziwą ofensywę na globalnym rynku talentów akademickich. W obliczu niepewnej sytuacji na amerykańskich uniwersytetach, gdzie administracja Donalda Trumpa zdaje się zaciskać ideologiczne pętle i ciąć fundusze na badania, Zielona Wyspa dostrzegła właśnie swoją unikalną szansę.
Minister szkolnictwa wyższego James Lawless zamierza uruchomić „Globalną Inicjatywę na rzecz Talentów”, pompując miliony euro w wabienie do Irlandii wybitnych naukowców i wykładowców.
Pomysł jest śmiały i, trzeba przyznać, sprytny. Rząd planuje wysłać w świat „akademickich łowców głów”, specjalizujących się w rekrutacji w kluczowych obszarach od przełomowych badań i innowacji, przez dynamicznie rozwijającą się technologię medyczną i odnawialne źródła energii, po innowacje w sektorze żywności. Atutem w rękawie Irlandii mają być atrakcyjne pakiety, w tym dofinansowanie wynagrodzeń nawet do połowy ich wartości przez państwo. To bez wątpienia silny argument, zwłaszcza dla tych, którzy czują, że ich praca i wolność akademicka są za oceanem zagrożone.
Można by złośliwie zauważyć, że „drenaż mózgów” ze Stanów Zjednoczonych, o którym wspomina się w kontekście rządowej inicjatywy, to w pewnym sensie efekt uboczny polityki Donalda Trumpa. Jego administracja, dążąc do narzucania agendy i ograniczania finansowania badań w wielu dziedzinach, paradoksalnie może stać się katalizatorem wzmocnienia irlandzkiego środowiska akademickiego.
Oczywiście, przyciągnięcie talentów to jedno, a stworzenie im odpowiednich warunków do rozwoju i pracy to drugie. Irlandia musi pamiętać, że wysokie wynagrodzenie to nie wszystko. Kluczowe będą również możliwości badawcze, współpraca międzynarodowa, autonomia akademicka i atmosfera sprzyjająca innowacjom. Jeśli rządowi uda się stworzyć takie środowisko, „Globalna Inicjatywa na rzecz Talentów” może przynieść Irlandii nieocenione korzyści, pozycjonując ją jako wiodący ośrodek nauki i innowacji na globalnej mapie.
Warto w tym kontekście wspomnieć o równoległych działaniach gabinetu w obszarze edukacji, o których poinformowała minister edukacji Helen McEntee. Zapowiadane zmiany w egzaminach maturalnych mają na celu zmniejszenie stresu i presji na uczniów. Pierwsze kroki, obejmujące dostarczenie przykładowych prac i wsparcie dla nauczycieli, to z pewnością pozytywny sygnał. Podobnie jak oferta nowych rozwiązań dla nauczycieli szkół ponadpodstawowych, mająca na celu poprawę ich warunków pracy i wynagrodzeń.
Jednakże te wewnętrzne reformy edukacyjne, choć ważne, bledną nieco w kontekście ambitnej „Globalnej Inicjatywy na rzecz Talentów”. To właśnie ta inicjatywa ma potencjał, by w długoterminowej perspektywie znacząco wzmocnić irlandzki kapitał intelektualny i nadać nowy impuls rozwojowi gospodarczemu kraju.
Podsumowując, irlandzki rząd wykazał się strategicznym myśleniem, dostrzegając szansę w globalnych zawirowaniach politycznych. Jeśli „Globalna Inicjatywa na rzecz Talentów” zostanie mądrze i konsekwentnie wdrożona, Irlandia może nie tylko skorzystać na zassaniu naukowców z USA, ale przede wszystkim zbudować silną i konkurencyjną pozycję na międzynarodowej arenie nauki i innowacji. Czy Trump niechcący wyświadczył Irlandii przysługę? Czas pokaże, ale potencjał jest ogromny.
*
Mnie zastanawia tylko jedno. Skoro Zielona Wyspa ma być centrum nauki i innowacji, to dlaczego chce zmniejszać presję na uczniów, jak powiedziała minister McEntee? Bez pewnego rodzaju nacisku, a i wysokich wymagań wobec uczniów wszystkich poziomów, Irlandia zmuszana będzie przecież stale szukać kadry naukowej poza swoimi granicami. Kształcenie na wysokim poziomie i odpowiednia presja połączona z motywacją, dać mogą w przyszłości samowystarczalność pod tym względem, a uniwersytety i instytuty badawcze, mogą wówczas punktowo oferować pracę najlepszym na świecie.
Bogdan Feręc
Źr. Independent
Photo by ThisisEngineering on Unsplash
